Ferhat Onkolo ke Hepisxaneyê Ewlekarîya Berze ya Ereglîyê Konyayî de yeno tepiştiş û mektuba ke tede binpaykerdişê ke hepisxane de dîyê nuştê, sey ‘xeripnayîşê yewîya dewlete’ ame şîrovekerdene.
Mektuba ke Onkolî 22ê teşrîna peyêne 2024î de rojnameger û nuştox Huseyn Aykolî rê erşawito, dest dîya ser o. Heyetê Dîsîplînî yê Îdareyê Hepisxaneyî eynî roje seba mektuba ke dest dîya ser o û tede binpaykerdişê heqan ameybî nuştene, kombîyê.
Sebebê dest ser nayîşê mektuba Onkolî wina ame vatene: “Seba ke propagandaya rêxistinî ya ke yewîya dewlete xeripnena, seba ke moral û motîvasyon bido ameyê nuştene, derheqê karê dezgehî de malumatê zûrî û xeletî tede est ê, vera karmendanê pêroyîyan sucdarkerdiş, îftîra û cumleyê zûr û xeletî ameyê nuştene, îfadeyê ke tede çîyê xeterinî est ê, xeterin o ke bi nê hewayî mektub hetê mahkumî ra bêro şawitene… Eke hetê mahkumî ra ameya nuştene do nêro şawitene.”
‘No sîstemê îşkenceyî yo’
Girewte Onkolî, bi avûkatanê xo mektuba xo yo ke sey ‘xeripnayîşê yewîya dewlete’ ameya şirovekerdene resna ajansê ma. Mektub de nê îfadeyî est ê: “Wextê kewtişê hepisxaneyî de ‘kontrolê rûtî’ ame ferzkerdene… Roja vîyarte ez şîya revîrî, mi doktorî ra va ‘ez zehmet nefes gêna, şima eşkenê mi bişawê nêweşxane?’ Ey vat ‘Acilîyetê ey çin o!’ û ez nêmaeya şawitene. Reyna roja vîyarte mi top kay kerdêne, lingê mi ame dejaye, ez berda nêweşxane, alçî ame kerdene. Ez linga xo ser o zehmet şîyêne. Mi va ‘bi nê halî ez nêeşkena hucre de bimana, qet nêbo heta ke ez weş ba ez şêra odaya hîrêyine. La înan nê zî qebul nêkerd. Vatî ‘Ti eşkenî wina zî hucre de bimanê.’ Hema nêqedîya; çend rojî ra ver seba ke embazê ma yo nêweşo girano ke cezaya ey, wina vatî: ‘Eke ti nêweş bîbîyênê ti do tewrê çalakîyan nêbîyene.!’ Bi nê sedemê ecêbî veradayîşê embazê ma ame taloqkerdene. Ez vana êdî nêmenda ke merdim bikero… Ganî merdim naye net vajî; no sîstemê hepisxane yê ‘tîpê bîrî’ wextî reyde hem psîkolojîk hem bîyolojîk wazenê ke merdimî biqedîno û heta bikişo. No sîstemêkê îşkenceyî yo. Bêşik îşkence tena bi hêzê huşkî yê fîzîkî nêbeno; eksê ci îşkenceyo tewr tehluke bi hawayê ke ma behs kerd beno. Senî ke ma heta ewro nê sîstemî ver sereyê nêronayo, ma do naye ra dima zî qet nêronê. Ma do nê bîranê bêvengan de sey Hz. Yusufî xo verbidê. Ma do vera ê ke wazenê xirabîya komelkî virazê, bi xurtkerdişê komelkîyêka xurtêr cewab bidê. Eke ma bi hewayêko fîzîkî tena zî bibê ma do bi zerrî, his û fikrî de her demê xo komelê xo reyde biciwîyê. Ma do bi îdiaya cuya weşe, girde û manayine bibê wayîrê têkoşînêko xurt. Kilmîya qale, ma do vera cehenemê ke wazeno bêro viraştene cenet virazê.”
Vernîya vejîyayîşê binpaykerdişan yena girewtene
Onkolî, keyeyê xo rê no mesaj da: “Qala peyêne ê ke xo verdanê kenê. Wexto ke wext bêro senî ke ma do vajê, ewro zî wa qalê peyênî ma vajê; Senî ke ma heta ewro verê sîstemê ke ci ra zilm yeno ma sereyê xo nêrona, naye ra dima zî ma do sey tornê Seyîd Rizay û Şêx Seîdî sereyê xo nêronê. Ma do vera xizmetkaranê lîberalîzmî ke wazenê xirabîya komelkî virazê, bi xurtkerdişê komelkîye cewab bidê. Wa nêro xo vîr ra kerdene ke zerrîya her kesê de ke xo verdano yew Prometheus nimite yo. Eke ma ewro bi hewayêko fîzîkî cayê maddî de hucreyê tengî de tena zî bibê ma cayê manewî yê bêpeynî de bi zerrî, his û fikrî her demê xo komelê xo yê weşî reyde yê. Mi aşma vîyarteyî de waşt ke ez fikrê xo û problemê ke ma ciwîyenê bi mektubêk ra bierşawa rojnameyî. La hepisxane dest da mektuba mi ser o û va ke ê bi nê halî nêerşawenê û do nêmeyê mektuba mi biqereşnê wina bierşawê. Mi zî nê qebul nêkerd.”
