Kulturê koçerîye yo ke wayîrê vîyarteyê seserran o, Îdir de bi destê bêrîvanan dewam keno. Bêrîvanê ke Zomeyê Korxanî de cuyenê, bi formê cuyayîşê xo kulturê koçerîye weş veradanê.
Zozanê Korxanî yê Îdirî her hamnan newe ra bi kedê bêrîvanan gan gêno. Bêrîvanî ke dewamkerdoxê kulturê koçerîye yê. Hîşmendîya kulturî ya herêmanê dormeyî zî xurt kenê. Her çiqas nê formê cuye yo ke seserran o dewam keno, vera bedilîyayîşê îklîmî, zorîyanê ekonomîkan û zextê koçî de rî bi rî bimano zî, bêrîvanî dewam kenê ke nê mîrasî payra biveradê.
Fehîme Kole, yew ke nê kulturê bêrîvanîye yo ke serran o dewam keno, dana cuyayene, va ke ê bi destpêkê aşma Nîsane yenê zozanî û peynîya hamnanî de zî agêrenê dewe.
Fehîme Kole da zanayene ke ê teqrîben 3-4 aşmî zozan de manenê, zozan de cuyayêka komunal est a û wina vana: “Ma siba zû werzenî, sobeya xo visnenî, keyeyê xo kenî arê. Dima domanê ma heywanan benê çere, domanê ma ewnîyenê heywanan. Tîya êyê ke hem heywananê girdan hem zî yê qijkan kenê weye est ê. Heta ke wextê agêrayîşê heywanan yeno, ma şitê xo doşenî û danî makîne. Dima ke karê ma qedîyayî, ma agêrenî keyeyê xo. Dima çerçî yeno tîya. Ma şit û penîrê xo roşenî çerçî. Şito ke mendo zî ma xo rê hewananî, zimistan de şuxulnenî û danî merdimanê xo.”
‘Ma tîya de mîyanê yewî de cuyenê’
Fehîme Kole ard ziwan ke cuyayîşê zozanî goreyê şaristanî rindekêr o û wina dewam kerd: “Nê cayî zozanê ma yê, hamnanî de zaf weş ê. ‘Ma tîya de mîyanê yewî de cuyenê, domanê ma hetê yewbînan de yê, merdim û cîranê ma est ê. Her çiqas ke tîya karê ma zaf o zî, ma cinîyî xeylêk rey yenî têlewe, çayê xo şimenî, qisey kenî.”
Mahîr Temelo ke zozanî de hetkarîya keyeyê xo keno, va ke koçerîye aşma Adare de dest pêkena û dima wextêkî ê agêrenê dewe. Temelî wina qesey kerd: “Herêma Serhedî herêmêka xozayî ya. Sebebanê bingeyînan ê zozanî ra yew zî no yo ke heywanî dewe de seba germe ra nêvindenê û yenê cayo de hunik. Ma wextê seate 04.00 de werzenî û heywanan vejenî çere. Binê Koyê Araratî daristan o, ma uca çarnenî. Cinîyî zî heywanan doşenê. Ma penîr û berhemanê bînan ê ke ma virazenî, danî çerçî. Zafêrî çerçîyî yenê tîya, ma înan rê rotnenî, labelê heyf ke ma bi fîyetêko erjan danî. Zorîyê cuye ma nê yê, ma gere her tim payra bimanî. Reyna, semedê heywananê koyî ra zî ma zehmetî ancenî la seba her çîyî ra zî, nê cayî zaf rindek ê.”
