Tutmac werdêde herêmî yo û se serrî yo ke herêma Dêrsimî ya tarîxî ya girde de seba zimistanî tutmacî yenê viraştene. Dewa Cafranî de nê rojan de cinî yenê têhet û mîşteyê germîya tutmacî akenê. Ma zî înan rê bîme meyman.
Verî dewan de hazirîya Tutmacî payîzî ameyêne kerdene. Nika seba ke kes payîzî nêmaneno, hîna ke cinî dewan de est ê aye ra hamnanan tayê hazirîyan kenê. Çike viraştena tutmacî rehet nîya gerê zaf kesî bêrê têlewe ke bieşkîyê virazê. Aye ra se serrî yo cinî sey komunî yenê tehet û her defa tutmacê yew di keyan mîyan ra vejenê. Roja ke yenê tehet gerê a roje tîja germine bibo ke mişteyê tutmacî ziwa bibo. Gerê va çin bo. Eke va bibo toz keweno serê tutmacî û nêno werdene.
Dewijî tutmacî tena seba keyeyê xo nêvirazenê. Seba qican û eqrebayanê xo ye şaristananê duran zî virazenê. Heta welatanê Ewropa zî şawenê.
Cinîyê ciwanî şûna cinîyanê bi tecrubeyan gênê
Cinîyanê Dewa Cafranî (Dallitepe) ya ke girêdayeyê Çewligî ya zî germê hamnanî de dest bi viraştena tutmacî kerdo. Roja ke tutmac virazîno, wayîra keyî a roje verê veran şodir rew wirzena ra û mîşteyê tutmacî kena hazir. Keye bi keye gêrena xonçikan kom kena. Çixa nêbo 6-7 xonçikî gerê bibê. Reyna gerê 6-7î ra zêdetêrî zî tîrê mîşte akerdene bibê. Çike nê karî de cayê tîran muhîm o. Paçê ke ser o tutmacî fînê ra û kenê ziwa gerê pakî bê. Nê hazirîyê ke qedîyayî êdî wextê cinîyê ke yenê tutmacî kenê ya venga înan dayîşî yo. Her kes nêzano mîşteyê tutmacî akero. Cinîyê ciwanî şûna cinîyanê bi tecrubeyan gênê. Re re bi keyf qesan kuwenê yewbînî ra.
Ewro ma rê sîr nîyamo potene
Ajda Kîşîne eke ma rê qisey kena verî yew kera erzana maya xo û vana, “Maya mi amê pê yakerdena ma û tutmacê ma qayîl nêbîye û kerd gote gote şîye.” Raste pers bikerê Ajda û hevalê xo hem bi keyfweşî xebetîyenê hem zî karê yakerdene rindek kenê. Ajda wexto ke ma rê qisey kena yew kera zî kuwena wayîra tutmacî ra. Vana ke “Ma giran xebetînîme çike her sere kam tutmac virazo wayîra tutmacî ekîbê tutmacî rê bicika sîrî potêne. Ewro ma rê sîr nîyamo potene. Amojna Fezîla (wayîra tutmacî) wazena ke ma pê toraq bixapno. Ma zî no sebep ra karî giran kenîme.” Cinîyê bînî zî piştî danê Ajda. Tabî derdê înan sîr nîyo xo rê leqî kenê. Hetê ra zî mîşteyî akenê.
Ajda Kîşîne ma rê qalê viraştena Tutmacî kena. Werdê de henî rehet nîyo. Mîştekerdene ra hetanû amayîşê serê sifrî xeylî ked û xebat vazeno.
Karê her kesî kifş o. Tayê mişteyê akerdî benê fînê ra, tayê vera tîje dêmdanê na ri û a ri. Tayê kom kenê benê û pê kardî kenê hurdî. Mîşteyê hurdîkerdî reyna anê verê tîje de fînê ra. Eke rind goreyê zerîya înan bî hişk hîna kom kenê kenê kartonan.
