Cîniyanê Sudanî derheqê hêrişê vera eyaletê Vakurî de wina va: “Eyaletê Vakurî hetê zîret û enerjî ra namdar o, eynî wext de koçberî uca de bi ca biyê. Hêrişê ke vera ci bêrê kerdene zî do xo reyde tehlukeyan bîyarê.”
Hêrişê Hêzanê Paştîdayîşê Lezgînî (HPL) yê vera cayanê stratejîkan ke dewam kenê, bîyê semedê birnayişê ceyran û awe yê wilayetî; vêşêrê di aşman o ceyran û awe çin a. Na rewşe tewr zaf zerar dana cotkaranê ke zîret reyde eleqedar benê.
Goreyê xebera JINHA’yî demê verênî de fermandarê Hêzanê Paştîdayişê Lezgînî eyaletê Vakurî tehdît kerdbi ke hêrişê ci bikero. Destpêkê pêrodayîşanê mabênê artêşê Sudan û Hêzanê Paştîdayişê Lezgînî de ke nîsana 2023î de dest pêkerdbi, heta nika 3 mîlyonî ra zêde merdimi koçber bîyê. Gama peyêne de ke herême de ameye eştene, na bi ke artêş eşkîya çend cayanê ke verê cû hetê Hêzanê Paştîdayîşê Lezgînî ra ameyêne kontrolkerdiş, newe ra bigêro û dest bi awankerdişê hukmatî bikero.
‘Hedefkerdiş sûcê şerî yo’
Nuştoxa xosere û cigêrayoxa sîyasî Salî Zekî dîyar kerd ke hêrişê vera eyaletê Vakurî ke koçberî tede bi ca biyê, do bibo semedê zêdîyayişê tehlukeyê şerî û wina va: “Eke hêriş bibo, netîceyê ey zî do cîdî bibê, mîyanê înan de kiştiş, koçberdiş û terorîzekerdişê sivîlan zî est o. No do ewleyîya werdiş û ekonomîye zî bikero tehluke, Çimkî Eyaletê Vakurî hetê zîret û enerjî ra zaf avzel o. Hedefkerdiş sûcê şerî yo û êyê ke hêriş kenê, pîvananê exlaqî ra dûrî yê. Pawitişê sivîlan ganî sey yew tewr verênîye bimano û her çîk ra cor de bo. Hêzê Paştîdayîşê Lezgîni baxaneyê hedefkerdişê artêşî ra, sivîlan kenê hedef û înan hemberê îxlalan de veradenê.”
Produktor û pêşkêşkara programêkê têlevîzyonê eyaletê Vakurî ya Ebîr Awad Hamîd îfade kerd ke cîniyanê xo seba vera her hêrişî de vindertene amade kerdo û wina va: “Meydananê şerî de cîniyî çeke gênê xo ser ke welatê xo bipawê û moralê xo berz bikerê. Cîniyê Sudanî demêko derg o ke bi pêşengbîyayîşê xo yê meydananê şerî ra yenê şinasnayiş. Welatîyê eyaletê Vakurî zaf bi haydarê bander bîyê ke Sudan de çi qewimîyeno û çi gefê ewleyîye yo.”
‘Hêrişê vera eyaletî do felaketêko merdimî xo de biyaro’
Rawya Mohamed Osman ke waranê medya, planekerdişê çalakîyan û perwerdeyî de gurîyena da zanayiş ke no gef sey parçeyêkê şerê psikolojîkî yo ke hetê Hêzanê Paştîdayîşê Lezgîni ra vera sivîlan yeno kerdiş û no zî dima ke înan xeylê cepheyan de şikyayîşê girdî girewtî û çend herêmê ke verê cû kontrolê înan de bîyî, bi taybetî Xartûm de, vîndî kerdî, qewimîya. Eyaletê Vakurî de riyêd birnayişê ceyran û awe ra, dejê nufusê koçberi hîna bîyo giran. Seba sivîlanê eyaletê Vakurî, bi taybetî seba înanê ke semedê şer û pêrodayîşan remayê, do felaketêko merdimî yo pîl xo de bîyaro.”
‘Eyaletê Vakurî situnê Sudanî yo’
Pispora zîretî Zeyneb Babkir Omar ke eyaletê Vakurî de cuyena dîyar kerd ke şar, bi taybetî cîniyî, xover danê û wina domna: “Cîniyî azad û erjîyaye yê. Welatijê eyaletê Vakurî giranîya xo eşto zîret ser o, nê semedî ra ê situnê Sudanî yê û tehemulê tu gef ya zî hêrişî nêkenê.”
‘Hêrişi zerar danê warê zîretî yê eyaletî’
Sîham Ehmed Omer ke şarê eyaletê Vakurî ra ya û Yewîya Rayberî ya Kerîma de gurîyena eşkera kerd ke hêrişê peyênî yê Hêzanê Paştîdayîşê Lezgîni yê bi dronan yê vera eyaletî, zerarêko pîl dayo sivîlan, bi taybetî hetê birnayişê ceyran û awe ra tesîrêko pîl sezonê zîretî ser o kerdo û da zanayîş ke emserre do zerarê girdî biresê şarî.
