Dayîkê Aştîye yê ke kombîyayîşê komîsyonê Meclîsî de qiseykerdişê kurdkî yê înan ameyo astengkerdiş, çareserîya meseleya kurdan rê verî pawitişê ziwanê kurdkî û dayîşê “heqê hêvîye” yê Abdullah Ocalanî esas vînenê.
Meclîsê Dayîkanê Aştîye, astengkerdişê qiseykerdişê kurdkî yê komîsyonê Meclîsî ser o Şaxê Komeleya Heqanê Merdiman (ÎHD) ê Amedî de eşkerayî daye. Yewê dayîkanê ke tewrê kombîyayîşê komîsyonî bîye, Dayîka Aştîye Nezahat Teke va ke ê derdanê xo ancîyê komîsyonî de vatê.
Çi vatê ardî ziwan
Nezahat Teke, astengkerdişê qiseykerdişê kurdkî ra ke çîra bîyo, nê vatî: “Mîyanê komîsyonî de va ke ‘Ez Amed ra ameya, dayîka kurd a. Ez wazena ke bi ziwanê xo, xo îfade bikera.’ Eger çareserîyêk bibo, eke ziwanê mi nîno qebulkerdiş, kulturê mi ame înkarkerdiş, ez zî înkar bena. Wekîlanê uca va ke ê şenê tercumekerdiş bikerê. La Serekê Meclîsî ancî zî qebul nêkerd. ‘Qeyd nêbeno, bi tirkî qisey bibo’ va. Ez zî va ‘Qiseykerdişê tirkî mi rê giran yeno, ez tengena’ la qebul nêkerdî.”
Kurtulmuşî rê vengdayîşê “samîmîyetî”
Nezahat Teke wazena ke bi Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî qisey bêro kerdiş û va: “Lazimo ke Birêz Ocalan zî nê komîsyonî de bibo û na xebate aver bibo. 8 mengan ra nat hetê dewlete ra gamêk nêameya eştiş. Ma nê derheqî de derdê xo va. Ziwanê ma qebul nêkerd, no mi gelek şikna û xemgîn kerd. Eke şînasnameyê mi, ziwanê mi çinî yo, no yeno ey manî ke ancî zî estbîyayîşê mi qebul nêbeno. Eke meseleya kurdan çareser bena, verî ziwanê ma ziwanê fermî û ziwanê perwerdeyî bo. Eger yewê îngilîzî qiseykerî ame, nê tercumeker nêardênî? Ez veng dana komîsyonî û Serekê Komîsyonî Numan Kurtulmuşî rê ke samîmî bibê. Eger çareserîyêk bena verî ziwanê mi bêro qebulkerdiş. Ziwanê ma, estbîyayîşê ma Meclîs de yeno înkarkerdiş. Ma wazenê ke ziwanê ma bêro qebulkerdiş. Ma zaf şikyayeyî.”
‘Çareserî çî yo?’
Dayîka Aştîye, Sultan Bozkurt îfade kerd ke 30 serrî yo Îstanbul de manena la tirkî nêzanena. Sultan Bozkurt bale antene ser ke çimê ke tirkî nêzanena xo Meclîs de hol îfade nêkena û va: “Serrgirewtişê Tirkîya de eke ez Meclîs de nêşkena kurdkî qisey bikera, no çareserî çî yo? Eke şînasnameyê şima est o, ziwanê şima zî lazim o ke bibo. Zafziwanîya yew dewlete, dewlemendîya dewlete mojnena. Her tewr heqaret û zordestî ameya kerdiş ziwanê ma rê. Ma wazenê ke yew dewlete ke demokrasî û heqanê merdiman nas kena. Ma nêwazenê ke dewlete sey Tirkîya bibo. Kêşke mi her ziwan bizanênî ke mi bikarênî xo hol îfade bikera. Hetê bînî ra hetê kurdan ra her tewr game ameya eştiş la dewlete hîna gamêk nêeşta. Serran ra nat zîndanan de tecrîdêko dewamkerdişî est o. Zordestî ancî sey verî dewam kenê. Ma vînenê ke çîyêk nêameyo vurnayîş. Şar vano ke ê bawerî nêkenê dewlete ra, çimê ke ê pratkîyanê verînan ameyî dîyayîş.”
Sultan Bozkurt bale antene ser ke, lazimo ke Abdullah Ocalanî rê “heqê hêvîye” bêro dayîş.
Dayîka Aştîye Havva Kiran zî destnîşan kerdke dewlete kurdkîyî rê sebir nêkena. Havva Kiran wina va: “Eke wicdan, merhamet û merdimî bîyenî, vatênî ‘Na dayîka, 2 dayîkan tirkî qisey kerd, wa yew zî kurdkî qisey biko.’ Kêşke ma dayîkan her ziwan bizanênî ke ma derdanê xo bivatênî.”
Havva Kiran wina dewam kerd: “Heta ke Rayberê nê şarî (Ocalan) azad nêbeno, no şar zî azad nêbeno. Ma hezar rey veng da dayîkanê esker û polîsan. Gêrî dest bi dest, bi yewîye aştîyî bîyarî. Eger heq, hiqûq, edalet bîyenî, domanê ma nedîyênî koyan ser. Dayîkê kurdî, dayîkê aştîye domananê xo danê herre. Serê mezela domananê xo de manenê û ancî zî aştîye wazenê. Vengdayîşê ma sey Dayîkanê Aştîye, wa dewlete qanûnê bingeyî bivurno. Ma qanûnê bingeyî yê ke estbîyayîşê kurdan paweno wazenê. Ma edalet û demokrasî wazenê. Lazimo ke mîyanê xebate de ma dayîkan zî wezîfeyê xo bîyarî ca. Heta ke emrê ma bes bibo, ma do aştîye biwazî.”
