Açarnayîş seba heme ziwananê dinya zaf muhîm o. Bi açarnayîşî kultur û merdimî yewbînî ra hîna benê nêzdî. Merdimî bi no şekîl yewbînî hîna baş fehm kenê.
Edebîyatê kirmanckî/zazakî de zî bi serran o açarnayîşî kenê kerdene. Goreyê xebera ANF’î roman, hîkaye, şîîre, estanikî ûsn. Yew ziwan de ke açarnayîşî ke bêrê kerdene, o ziwan hîna aver de şono û kulturê ê şarî hetê şaranê bînan ra hîna zaf yeno şinasnayene.
Seke cor de ame zî vatiş, edebîyatê kirmanckî/zazakî de xeylê açarnayîşî ameyê kerdene. Nika cêr ra nê kitabanê açarnayîşî bivînê.
Kirmanckî/Zazakî De Kitabê Açarnayeyî:
- Abisele, Nilgün; Sînemaya Bêveng, Tirkî ra Açarnayîş: Esat Şanlı, Komelaya Akademiya Sînemayê ya Rojhelata Navîn, Dîyarbekir, 2015, 300 r.
- Andranîk; Dêrsim Raywanî û Cografya, Kurmanckî ra Çarnayox: Roşan Lezgîn, Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul, 2010, 160 r.
- Bîrgul, Ferîdûn (Amadekar); Rêberê Bikarardişê Setê Gulgulînê Gedeyan, Kurmanckî ra Çarnayîş: Roşan Lezgîn, Weşanên DÎSA, Dîyar- bekir, 2016, 54 r.
- Defoe, Daniel; Robinson Crusoe, Newe ra Nuştoxe: Maj Bylock, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weqfa Kurdî ya Kulturî li Stockhol- mê, Stockholm, 2005, 79 r.
- Dilpak, Alan & Jandîl, Lerzan [Kurmanckî ra açarnayoxî]; Çîroka Beqikê Ceresunî Zoto, Înstutê Ziwan û Kulturê Kirmancî (Zaza) IKK e. V., Berlîn, 2015, 43 r.
- Ehmed Arif; Mi Hesreta To Ver Qeydûbendî Kerdî Kehan, Açarnayox: Newzat Valêrî, Weşanxaneyê Vateyî, Îstanbul, 2015, 112 r.
- Holzwarth, Werner & Erlbruc, Wolf; Herremusikode Qickek Wazeno Bizono, Kam Sarê Ey Sero Kerdo?, Übersetzung/Çarnayîs: Eren Kı- lıç, Peter Hammer Verlag, Düsseldorf, [2013], [21 r.]
- Hugo, Victor; Notre-Damea Parîsî, Newe ra nuştoxe: Maj Bylock, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weqfa Kurdî ya Kulturî li Sto- ckholmê, Stockholm, 2005, [87 r.]
- Işık, Haydar; Memik Axa wo Dêrsimij, [Tirkî ra] Tadayox: Mihem Himbêlij, APEC Tryck och Förlag, Stockholm, 1994, 148 r.
- Kılıçkaya, Ayşe; Rengîn 1 Hînkirina Rengan, Çarnayoxe: Ronya Bewran, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 16 r.
- Kılıçkaya, Ayşe; Rengîn 2 Hînkirina Rengan, Çarnayoxe: Ronya Bewran, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 16 r.
- Kılıçkaya, Ayşe; Rengîn 3 Hînkirina Rengan, Çarnayoxe: Ronya Bew- ran, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 32 r.
- Kılıçkaya, Ayşe; Rengîn 4 Hînkirina Rengan, Çarnayoxe: Ronya Bew- ran, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 32 r.
- Löfgren, Ulf; Rindo Kincanê Xo Şuweno, Tadayox: J. Îhsan Espar, We- şanxaneya Apec, Stockholm, 2008, [26 r.]
- Nolan, E. A.; Hesirê Grania, Îngilizkî ra Çarnayox: Ugur Sermîyan, Apec Förlag, Stockholm, 2016, [52 r.]
- Nordqvist, Sven; Findo Cîya Beno, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2012, [24 r.]
- Nordqvist, Sven; Lîsa Otobuse Pawena, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2001, [25 r.]
- Nordqvist, Sven; Ma Ti Dat Mendo û Findoyî Nas Kena?, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2014, [14 r.]
- Nutku, Ozdemir; Hunerê Dramî, Açarnayox: Deniz Gunduz, Komelaya Akademiya Sînemayê ya Rojhelata Navîn, Dîyarbekir, 2015, 305 r.
- Olsson, Lotta & Jönsson, Maria; Morîs Berberî Het, Swêdkî ra Tada- yox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2009, [22 r.]
- Olsson, Lotta & Jönsson, Maria; Morîs Keyeyî Ewnîyêno, Swêdkî ra Ta- dayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2009, [22 r.]
- Olsson, Lotta & Jönsson, Maria; Morîs Merga Girde de, Swêdkî ra Ta- dayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2009, [22 r.]
- Olsson, Lotta & Jönsson, Maria; Morîs û Serê Sibayî, Swêdkî ra Tada- yox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2009, [22 r.]
- Özbay, Aynur; Kulîlk 1 Pirtûka Xêzkirine, Çarnayox: Murad Aygun, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 32 r.
- Özbay, Aynur; Kulîlk 2 Pirtûka Xêzkirine, Çarnayox: Murad Aygun, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 20 r.
- Özbay, Aynur; Kulîlk 3 Pirtûka Xêzkirine, Çarnayox: Murad Aygun, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 48 r.
- Özbay, Aynur; Kulîlk 4 Pirtûka Xêzkirine, Çarnayox: Murad Aygun, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 40 r.
- Özbay, Aynur; Kulîlk 5 Pirtûka Xêzkirine, Çarnayox: Murad Aygun, Weşanxaneyê Hîva, Dîyarbekir, 2015, 38 r.
- Ran, Nazim Hîkmet; Destana Lacê Qadiyê Sîmavne Şêx Bedrettînî, Tirkî ra Açarnayox: Muhîttîn Altin, Weşanên J&J, Dîyarbekir 2017, 104 r.
- Rayberê Gêrayîşî yê Dîyarbekirî; Açarnayox: Deniz Gunduz, Weşanê Serekîya Daîreya Kultur û Turîzmî ya Şaredarîya Şaristanê Pîlî yê Dîyarbekirî & Boyut Yayıncılık, İstanbul, 2011, 239 r.
- Tidholm, Anna-Clara & Thommas; Ture Roşeno û Ewnîyêno, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2009, [30 r.]
- Tidholm, Anna-Clara & Thommas; Va Tureyî Hewa Fîneno, Swêdkî ra Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneya Apecê, Stockholm, 2009, [30 r.]
- Tûtî Seta Bîrkarîye Ji bo Pêşdibistanê, Ji bo kirmanckî: Murat Aygün, Adar, Weşanxaneya Morî, 2014, 24-24-19 r. [3 fasîkulî)
- Uryan, Baba Tahirê; Dîwonê Baba Tahîrê Uryan’î, Çarnayox: Feqî Çolîg, Weşanxaneyê Astun, Îstanbul, 2016, 285 r.
- Wolde, Gunilla; Emma Şina Tixtorde Dindanan Heti, Tadayox: Haydar Diljen, Weşanxaneya Apec, Stockholm, 1997, [21 r.]
- Wolde, Gunilla; Emmaya Eksî, Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxa- neyê Apec, Stockholm, 2007, [21 r.]
- Wolde, Gunilla; Kreşa Emma, Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneyê Apec, Stockholm, 2007, [24 r.]
- Wolde, Gunilla; Tûte bi Pişê Kay Keno, Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneyê Apec, Stockholm, 2007, [21 r.]
- Wolde, Gunilla; Tûte Hurdî yo, Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneyê Apec, Stockholm, 2007, [21 r.]
- Wolde, Gunilla; Tûte û Malîne, Tadayox: J. Îhsan Espar, Weşanxaneyê Apec, Stockholm, 2007, [23 r.]
- Wolde, Gunilla; Tûte yo Pasta Virazeno, Tadayox: Haydar Diljen, Weşanxaneya Apec, Stockholm, 1997, [21 r.]
- Wolde, Gunilla; Tûte yo Şino Teber, Tadayox: Haydar Diljen, Weşanxaneya Apec, Stockholm, 1997, [21 r.]
- Xeyam, Ömer; Rubaiyat, Çarnox: Gulê Mayêra, Do Yayıncılık, İstanbul, 2013, 79 r.