Îdrîs Balukenî derheqê pêvînayîşî de ke hetê heyetê DEM Partî ra Îmraliyî de Abdullah Ocalanî reyde virazîya, va ke no mesaj tena seba Tirk û Kurdan nê, seba heme şaranê Rojhelatê Mîyanênî mesajêko tarîxî yo.
Derheqê pêvînayîşî de ke hetê heyetê DEM Partî ra Îmraliyî de Abdullah Ocalanî reyde virazîya, wekîlê HDP’î verên û sîyasetmedar Îdrîs Baluken ajansê ma rê qise kerd.
Sîyasetmedar Îdrîs Baluken va ke des serrî yê peyênan de hukmatê Tirkîya konseptê binvistişî ser o xebitîya la encam nêgirewt û wina dewam kerd: “Nê des serran de yew şero zaf gird viraşt, yew qirkerdişo sîyasî rona, gelekî bedelê girdî ameyî dayîş. Badê nê des serran ma vînenê ke dewlete yew encam nêgirewto. Hem zere de zor gina ci hem zî teber ra planê înan ê Rojawanî ser o bî, ê nêeşkayî bikerê.”
Seba prosesêko newe şertê bingeyînî
Seba ke prosesêko newe destpêbikero ganî tayê şertê bingeyînî bêrê caardiş. Balukenî nê şertî wina rêz kerdî:
– Tecrîd ganî bi temamî bêro wedarnayîş
– Heyetê sîyasî, akademîsyen û rojnamegerî ganî bieşkê şêrê Ocalanî reyde pêvînayîş bikerê
– Şertê weşîye û xebatê Abdullah Ocalanî ganî bêrê rastkerdene
– Qanûnê ‘têkoşînê terorî’ ganî bêrê wedarnayîş
– Heqê însanan ser o qedexeyê pîlî ganî wedarîyê
– Heqê şarê Kurd û yê şaranê bînan ganî bêro garantîkerdene
‘Hukmat behsê birayîye keno la dişmenîye dewam keno’
Balukenî bale ant mesajanê hukmatî ser û va: “Heta nika mesajê hukmatî de yew rey zî behsê demokrasî nêbî, behsê aştî nêbî, tena behsê birayîye kenê la binê nê vatişan veng o. Hem zereyê welatî de hem zî teberê welatî de Rojawanî de fek dişmenîya Kurdan ra nêverdanê. Eke yew prosesê neweyî ra yeno behskerdene tewr verê ganî fek nînan ra bêro verdayene.”
‘Ocalan 30 serrî yo eynî çîyan vano’
Baluken aşkera kerd ke seba ke destûrê pêvînayîşî ameyo dayene, yew destpêk o labelê bes nîyo û qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Mesajê Ocalanî helbet ma rê xerîb nêameyî, ma nê mesajan şinasnenê. O 30 serrî yo eynî çîyan vano. Eke dewlet zî nê warî de tayê gamî bieştêne na mesela rewna ra ameybî viraştiş, aştî ameybî viraştiş. La derheqê demokrasî, heqê însanîye û yê şarê Kurd û yê heme şarî de ke Tirkîya de ciwîyenê, hukmatê Tirkîya qet yew game zî nêeşt.”
Tarîtîya Rojhelatê Mîyanênî do Tirkîya zî bigîro xo mîyan”
Balukenî bale ant ke mesajê Ocalanî de îşaretê muhîmî est ê û wina va: “Ma mesajanê Ocalanî ra biewnê, Ocalan bala ma anceno Gazze û Sûrîye ser o. Eke ma proseso newe nêdê destpêkerdene û aştî nêvirazê, na tarîtîya ke Rojhelatê Mîyanênî ser o ya do Tirkîya zî bigîro xo mîyan. Vînayîş û qiseykerdişê Ocalanî ser o heyetê ma mesajê înan resna ma, no mesaj seba heme şarê Rojhilatê Mîyananên mesajêko tarîxî yo. No tena seba Tirk û Kurdan nîyo. Ma verê cu zî ez zana ke heta ewro birêz Ocalanî xora dîyar kerdbî û vatbî semedê çareserî ez tîya de hazir a, nê des serran de yew konsetpê çokronayiş ser o hukmatê Tirkîya waşt ke talep waştişê milleta Kurd orte ra wedarê. Yew herbo zaf gird viraşt yew sirkerdişê sîyasî rona gelekî bedelî pîlî ameyî dayîş badê nê des serran ra ma vînenê ke dewlete yew encam nêgirewto. Hem zere de zor gina ci hem zî teber ra planê înan ê.”
Wa fek dişmendîya Kurdan biveradê
Baluken hêrişê Rojawanî ser o wina domna: “Rojawanî ser o bî nêeşkayî bikerê, coka yew îzîn vejîya partîya ma rê û partîya ma o semed ra şî yew pêvînayîş viraşt. Nê pêvînayîşî ra ma nêeşkenê vajê ke tecrîd bin ra qedîyayo, tecrîd ha dewam keno. Eke ma bahsê yewna proseso newe kenê eke yew rîpelo newe yeno akerdiş ganî no tecrîd bêro wedarnayîş. Naye ra teber ganî heyetê bînî yê sîyasîyan, akademîsyenî û rojnamgerî bieşkê şêrê Ocalanî reyde qisey bikerê. Eke nê bêrê kerdene yanî hem tecrd wedarîyo hem zî muzakere bêro kerdene, şertê ke birêz Ocalan ha tede yo, hem seba weşîye û hem zî seba xebatê ey hem zî seba başîya ey gere bêrê rastkerdene. Eke nê çîyî bêrê kerdene, ma eşkneê vajê ke yewna proseso newe destpêkerdo. Xora birêz Ocalan zî vano, eke ma behsê yewna rîpelê neweyî kenê ganî ma nê rîpelî aştî, demokrasî û birayîye ser o bêro viraştiş. Heta nika mesajê hukmatî de yew rey zî behsê demokrasî nêbî behsê aştî nêbî tena behsê birayîye kenê la binê nê vatişan veng o. Hem zereyê welatî de he zî teberê welatî de Rojawanî de fek dişmentîya Kurdan ra nêverdanê. Eke yew prosesê neweyî ra yeno behskerdene tewr verê ganî fek nînan ra bêro verdayene.”
Hîşmendîya aştî zêde biba
Baluken mesajê Ocalanî ser o bal ant û va ke helbet ê rê xerîb nêameyî, ê nê mesajanê şinasnenê û wina domna: “Hem verê des serrran de prosesê verênî de zî eynî çîyan vatêne. O sewbîna verê zî 30 serran ra ver zî eynî çîyî vatêne. Eke dewlet zî nê warî de tayê gamî bieştêne na mesela rewna ra ameybî viraştiş aştî ameybî viraştiş. Derheqê demokrasî û derheqê heqê însanîye û heqê şarê Kurd û yê heme şarê ke Tirkîya de ciwîyenê, hukmatê Tirkîya qet yew game zê nêeşte. Eke yewna proses dest pêkeno. Ganî hukmatê Tirkîya bilazbez gamanê pîlan bierzo. Qanûnê Têkoşînê Terorî ganî bêrê wedarnayîş, ganî heqê însanan ser o qedexeyê pîlî wedarîyê û heqê heme şarê Kurd yê bînan ganî bêro dayene û bêro garantîkerdene. No semend ra hem Dem Partî hem zî rêxistinê bînî ke Tirkîya de yê, ganî pîya yew hemleyo pîl bikê, eke çîyêko winayên bibo û şarî mîyan de zî hişmendîyê aştî bibo zêde, o wext hukmatî ra zî yeno waşteneke aştî bêro viraştene.”
Hîna zelal eşkenê binusê
Baluken wina va: “Ma mesajanê ocalanî ra biewnê ocalan bala ma anceno Gazze û Sûrîye ser o, eke ma proseso newe nêdê destpêkerdene û aştî nêvirazê na tarîtîya ke Rojhilatê Mîyanênî ser o yo do Tirkîya zî bigîro xo mîyan. O semed ra birêz Ocalan sîyasî partîyê ke Tirkîya de yê û rêxistinê bînî ke est ê, hamînan ra birêz Ocalan yew xebat û cehd wazeno, eke nê heme rêxistin û partî mîyanê na xebate de bibê, ma eşkenê vajê ke no proses hîna rehet yeno berdene. O semed ra proseso newe ke hema nêeşkenê nameyê ey vajê, proseso verênî ra biney cîya yo, ganî ma biewnê tira ke na paradigma bena newe yan zî ney. Waştişê ma zî o yo ke eke destê ma ra çi bêro seba aştî û demokrasî çi bêro ma bikerê, no no çareserî û proses û yew modelo newe ana biraştiş. Hema heyetê ma îzahato pîl nêva, amayoxî de do heyet hîna îzah bikero, ma do o wext hîna zelal û eşkena binusê.”