PKK 27ê Teşrîna Peyêne ya 1978î de keyeyê malbata Zûgurlî yê ke Dewa Fîsî de yo ame ronayene. Endamanê keyeyê Zûgurlî ra Îffet û Fîrûze Zûgurlî da zanayene ke şarê kurdî bi PKK xo şinasna. Dewijê dewa Fîsî ra dayîka Hayrîye Demîre zî va ke PKK’î şarê kurdî hewnê mergî ra hişyar kerd.
Partîya Karkeranê Kurdistanî (PKK) 27ê Teşrîna Peyêne ya 1978î de dewa Fîsî ya ke girêdayeyê qezaya Lîce ya Amedî ya, kongreya xo ya ronayîşî ya verêne viraşte. Kongre, bi serekîya Abdullah Ocalanî û bi beşdarbîyayîşê 22 endaman ameye ronayene. Program, rêzikname û manîfestoya PKK’î ke hetê Abdullah Ocalanî ra amebî amadekerdene, ame qebulkerdene. Kongre, keyeyê keyeyê Zûgurlî de ameye viraştene. Ferdanê keyeyî ra Seyfedîn Zûgurlî zî mîyanê 22 kesan de ca girewt. Bi ronayîşê PKK’î gamêka tarîxîye ameye eştine. PKK nê prosesî de mîyanê komelê kurdî de bedilnayîşê bingeyînî kerdî. PKK, çarçewaya vengdayîşê “Aştî û Komelê Demokratîkî” de ke hetê Abdullah Ocalanî ra 27ê Sibate de amebi destpêkerdene, goreyê qeraranê Kongreya xo ya 12. ke 5-7ê Gulane de viraştibî û 12ê Gulane de xo fesih kerd. Ewro serrgêra 47. ya PKK’î ya ke xo fesih kerdibî. PKK her çiqas xo fesih kerdibî zî la nameyê ci bîr û hişê her merdimî de yo.
Nameyê ci vîrê her kesî de yo
O keyeyo ke PKK tede amebî ronayene hema zî pay ra yo û şahidîya a roja tarîxîye keno. Bi ronayîşê PKK’î re ne teyna dewa Fîsî ameye şinasnayene, Lîce û dewanê ci zî ame şinasnayene. Wexto ke dewe yan zî deşta Fîsî yeno vatene, tim û tim nameyê PKK yeno vîrê her kesî.
Xeylê welatijanê dewa Fîsî şahidîya a roja tarîxîye kerdibî û xeylêkê înan ewro cuye de nîyê. Xusûsen keyeyê Zûgurlî ra serê de Seyfettîn, Alaattîn, Ferzende, Lokman Zûgurlî û xeylê ferde keyeyî têkoşînê azadîya şarê kurdî de dinyaya xo bedilnaye.
Endamanê keyeyê Zûgurlî ra, Îffet û Fîrûze Zûgurlî û dewijanê dewa Fîsî ra dayîka Hayrîye Demîr bi wesîleya serrgêra 47. ya ronayîşê PKK’î ajansê ma rê qisey kerd.
Îffet Zûgurlî ya 75 serrî ke şahidîya ronayîşê PKK kerda, da zanayene ke kongre keyeyê înan de ameya viraştene. Îffet Zûgurlî da zanayene ke verê her çîyî a selamê xo Rêberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî rê erşawena û wina va: “Xebera ma ci ra çin bî ke kongre do keyeyê ma de bêro viraştene. Teyna wistereyê mi Seyfedînî vatbi ‘meymanê ma estê, nanî amade bikerê’. Mêrdeyê mi Alaattînî zî çîyêk nêvat.”
‘Ma şahidîya tarîxêk kerd’
Îffet Zûgurlî da zanayene ke roja ronayîşê PKK’î a Abdullah Ocalan dîyo la nêzanayo ke o yo û qiseykerdişê xo wina dewam kerd: “Dima Seyfedînî ma rê vat ‘no Serekê ma yo’. Çîke dima ke embazê bînî şîyê, Seyfedîn û Serek mendî. Wexto ke keye de teyna mendî, mi zana. La mi nêzanayêne Serekî çi yo. Derheqê ey de agahî nêameyêne parekerdene. Dima bi averşîyayîşan û beşdarbîyayîşanê keyeyê ma yê semedê partîye, ma zana ke Serekî têkoşînêko gird o. Ma nêzanayêne ke zere de zî çi est o. Seyfedîn û Alaattînî zî zanayêne. Wina ke yeno mi vîr 22-23 kesî bîyê. Ma nan amade kerd. Ma qet nêşîyê a oda ke ê tede bî, ma teyna nanê înan amade kerdêne û dayêne înan. Mi fam kerd ke çîyêko awarte beno la mi baş fam nêkerd ke çi yo. Nika çend serrî ser o vîyartî, ez vînena ke ma şahidîya tarîxêk kerda. Ez do reyna nê kesanê ke tarîx nuşto bivîna nêzanena la zaf wazena bivîna. Ez hêvî kena ke do bibo zî. Ez wazena înan nê prosesê aştîye de o cayê ke tede dest pêkerdo bivîna û înan bikera meyman.”
Destpêk de di birayî beşdarê PKK’î benê
Îffet Zûgurlî dewamê qiseykerdişê xo de nê agahîyî dayê: “Keso ke verên partîye reyde têkilî rona, wistireyê mi Seyfettîn bi. Wexto ke serra 1975î de Dêrsim de Wendegehê Mamosteyan wendêne partîye şinasnaya û beşdar bîyo. Dima partîye qerarê kongreyî da, keyeyê ma zî munasîb dî. Dima ke partîye ameye ronayene, Seyfedîn bi cinîya xo ra vîyartî Rojawan. Dima zî qezaya Qilabanî ya Şirnexî de şehîd kewt. Baş nêyeno mi vîr la mêrdeyê mi Alaattîn zî serra 1979î de beşdar bi. Verê cû zî têkîlîya ey bi partîye reyde estbî la wina ke yeno mi vîr serra 1979î de beşdar bi. O zî serra 1987î de Amed de şehîd kewt.”
‘Yew hucre ra beno hewîya mîlyonan’
Îffet Zûgurlî bal ant ser prosesê “Aştîye û Komelê Demokratîkî” ke Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî dayo destpêkerdene û wina dewam kerd: “Serek Apo wazeno karo ke dayo destpêkerdene bi netîce bikero. Vera nê şarî xo sey deyndar û berpirsîyar hîs keno la ma deyndarê ey ê. Nê prosesê aştîye de ma nêeşkenê heme barî ronê milê ey ser. Ganî ma pişgirîya ey bikerê û destê xo ronê binê sîye. Cayêkê şenikî ra, yew hucre ra beno omidê mîlyonan. Tarîye roşn keno. Ma zî rîyê xo dayo Roja xo. Ma peynîya ey de yê.”
‘Pêvînayîşê bi Serekî reyde hêvî da ma’
Îffet Zûgurlî ard ziwan ke netîceyê têkoşînî de dejê zaf girdî vejîyayî werte û wina derg kerd qiseykerdişê xo: “Kesî nişka ra dest bi têkoşînî nêkerd. Şarê kurdî nêameyêne şinasnayene. Ziwanê înan qedexe bi, çin ameyêne hesibnayene, vera nê yewî têkoşîn ame destpêkerdene. Şarê kurdî raştîya xo rona werte. Asta ke ma ameyê de, bi sayeya Serek Apoyî prosesê çareserîye dest pêkerd û hêvîyêka newe aver şî. Pêvînayîşê ke dewlete Serek Apoyî reyde kena semedê her kesî hêvî yo. Ganî na hêvî bêra girdkerdene. Ma vînenê ke Serek çiyo ke keweno milê ey ano ca. Ganî dewlete zî çiyo ke keweno milê aye biyaro ca û êdî aştîye biba. Ganî gerîlayî biagêrê keyeyê xo, têkoşînê xo bi sîyasetî aver berê. Ganî no proses bi aştîye netîce bibo.”
‘Wazena ke verê mergî Serekî bivîna’
Îffet Zûgurlî qiseykerdişê xo bi nê vatişan qedîna: “Hêvî kena ke verê mergî Serekî reyna bivîna û ey bikera meymanê xo. Ez na yewe ra bawer a. Eke Serek nêeşko bêro zî, şert û mercî bibê ez wazena şira Girawa Îmraliyî û Serekî bivîna.”
‘Embaza Sakîne Cansiz va: ‘nê ameyoxê ma yê’
Fîrûze Zûgurlî vana ke wexto ke PKK keyeyê înan de ameya ronayene a 9 serre bîya. Fîrûze Zûgurlî da zanayene ke wexto ke kongre bîye aye şîyêne dibistan û wina va: “Ez domanêka new serre bîya, ma hema çîyêk fam nêkerdêne. Kongre keyeyê ma de bîye. Teyna çîyêk yeno mi vîr, wexto ke Serekî serê sibayî lez wariştinî, spor kerdêne. O û birayê mi Seyfettîn ê bîyê. Ma vejîyayêne serê cadeyî, ma bi lingan şîyêne dibistan. Ma ewnîyayêne 3-4 mêrdekî yenê, ma nêzanayêne ke ê yê. Ameyêne, vîyartêne zere, ma ê nêdîyêne. Rayêk zî dayîka mi serê sobe de nan viraştêne. Yew mîyanê înan de estbi, nameyê ci ‘Dîşsîz Cafer’ (Cafero Bêdindan) bi. Dayîka mi zî vat ‘Seyfedîn lajê mi, hebêk dindanê ey çin ê, ez parçeyanê goştî yê nerman bida ci’. Seyfedînî huya û va: ‘dayê ti torpîl kena, Dîşsîz kodê ey o, ne ke dindanê ey çin ê, dindanê ey ê mi û to ra vîşî yê. Ez bîya şahida nê çîyan, ez domane bîya ma ê zaf nêdîyêne.”
Fîrûze Zûgurlî dewamê qiseykerdişê xo de nê çîyî vatî: “Rojêk birayê mi Seyfedîn û Delîl Dogan ameyê. Dayîka mi va: ‘Seyfettîn şima qey nêrakewenê.’ Va: ‘dayê ewro ma do şewe bikewê rayîr û şirê. Vato: ‘ma rê çîyêk viraze, tayê çîyê ma estê ma do bironê tede.’ Verê cû, semedo ke erdlerz bîbi, çadire dabî ma, a çadire ra çanteyêkê, hetkarîyî viraşt. Delîlî serê xo kerdibi binê betanîye. Dayîka mi veng kerd Seyfedînî, va:‘Seyfedîn qey hewnê nê hevalê to nêyeno, qey terseno.’ Vica Delîlî zî vatêne: ‘Dayê çi vana’. Seyfedînî va: ‘vana qey tersî ra nêrakeweno’. Ey zî va: ‘nê, semedo ke hewnê mi nêyeno ez nêrakewena.’ Ez bîya şahida nê çîyan zî. Reyêk zî Şehîde Sakîne ame, o wext mi a zî dîye, a û di embazê cinîyî bîyê. Amey destê xo ardî serê ma, va: ‘Nê ameyoxê ma yê.’ Zere de bîyê qisey kerdêne. Waye mi Fatma û dayîka mi înan rê nanî viraştêne û berdêne zere. Seyfedînî Dêrsim de wendêne. Dêrsim de beşdarî bîbi. Zewicîyaye bi û di domanê ey estbî. Serra 1986î de qezaya Qilabanî de şehîd kewt. Ma hema cenazeyê ey nêgirewto. Dima ke kongre ameye ronayene, cinîya ey domananê ey reyde şina Rojawan, wexto ke Filistîn esîr yeno girewtene domanî uca manenê. Cinîya ey zî nêweş kewena, cinîya ey zî uca rehmet kena. Her di domanî uca manenê, Serekî înan gêno hetê xo. Delîl kerdbi lajê xo yo manewî û Rêdarî kodê xo nika kerdo Seyfî, o zî 12 serrîya xo de çek gêno û şino koyan.”
‘Semedê ma serberzî ya’
Fîrûze Zûgurlî ard vîr ke Kongreya PKK’î ya verêne bi 22 kesan bîye û wina dewam kerd: “Kongre bi 22 embazan dest pêkerd la nika bîyê milyonî. Ez o wext 9 serre bîya, dima ez zewicîyaya domanê mi bîyê. Di domanê mi zî na rayîr de şîyî, beşdar bîyê. Ez bi înan serberz a, çar birayê mi şehîd bîyê, di birazayê mi şehîd bîyê. Şehîdê malbate zaf ê. Domanê apan, xaleyan, pismaman… ê ke ma cenazeyê înan girewtê, ê ke ma nêgirewtê. Ma hema zî cenazeyê birayê mi Seyfedînî nêgirewto, dayîka mi bi a hesrete şîye rehmet. Ma bi înan serberz ê.”
‘Ma wazenê dewlete zî gaman bierza’
Fîrûze Zûgurlî bala xo ant xofesihkerdişê PKK’î ser û wina va: “Destpêkê Anqara û nat 52 serrî bîyê. Partîye xo fesih kerd, ma pê keyfweş bîyê, bi şerê çekdarî nêqedeneno esas. Nika wextê têkoşînê sîyasî yo. Ma wazenê Serekî bêro veradayene, heme nê şarî o sey Serek qebul kerdo. Bi aqilê xo, bi fikrê xo, bi felsefeya xo merdimêko cesaretin o, ma dima ey ê, bi canê xo, bi domananê xo, bi mergî ma dima ey ê. Înşelah no proses dewam bikero. Ma pê zaf keyweş ê. Heta ke ma weş ê ma dima înan ê, çi bikewo milê ma ma do înan reyde bê, ma do bikerê. Her tim Serekî gam erzeno, ma wazenê dewlete zî gamêke bierza ke ma bivînê zerrî ra ya.”
‘PKK bingeyêko saxlem rona’
Fîrûze Zûgurlî îzeh kerd ke PKK semedê merdiman bîyo mîsal û va: “PKK çîyêko qij nîyo. Wextê PKK de xeylê partîyî estbî heme şîyê. PKK bingeyêko saxlem rona. Zêdeyê 50 serran o têkoşîn dewam keno. Ganî dewlete zî aye cîddî bigîro, dewlete aye qij nêvîno. Ma bi PKK xo şinasna. Ma nêzanayêne ma kam ê? Ma nêverdayêne şirê hetê di merdiman, ma nêeşkayêne mêrdekan reyde qisey bikerê, dayîkanê ma nêşîyêne hetê mêrdekan, înan reyde nan nêwerdêne, destê mêrdekan nêgirewtêne, nika bi sayeya nê têkoşînî ma û embazê mêrdekî pîya têkoşîn danê.”
‘Nêzî 27 kesan ameyê keyeyê ma zî’
Dayîke Hayrîye Demîr ke dewija dewa Fîsî ra ya û a zî şahidîya a roje kerda zî qala înan rojan kerde. Dayîke Hayrîye ke tewrê nêweşîya şêrpence (kansere) ke ci de peyda bîya zî, şahidîya xo ya înan rojan arde ziwan. Dayîke Hayrîye wina qala roja ronayîşê PKK kena: “Nêzî 27 kesan amey keyeyê ma zî. La ma nêzanayêne kî yê, semedê çi ameyê. Serra, di serrî vîyartî newe eşkera bi ke PKK ameya ronayene. Dima reyna ameyêne dewe, Seyfedîn ame 17 rojî keyeyê ma de mend. Tayê wextan Alaattîn zî ameyêne. Seyfedîn, o dima ke demêk vîyart reyna ame. Êdî ma zanayêne ke gerîlayî estê. Milet tersayêne la ma nêtersayêne. Ez emcê (cinîya datî) Seyfedînî ya. Seyfedînî va: ‘naya ma şinê, eke ma bêrê kiştene zî wa çîyêk fekê şima ra nêvejîyo’. Mi vat nê nê, do senî vejîyo.”
‘Her ca de gonîya ciwananê kurdan rîjîyaya’
Dayîke Hayrîye wina qala serpêhatîyêka xo ya roja kongreyî kerd: “Mabênê ma de pencereyêk estbi, ê odayêka bîne de bîyê. Ma pencere ra nan dayêne înan. Nêameyêne hetê domanan. Bi nê hawayî vîyartî ê rojî. Dima zorîya dewlete zaf ma ser o bîye. Ameyêne mi rê dayêne. Rojêk mi va: ‘Alaattîn ez do tîya ra şira.’ Ey zî va: ‘nê nê, qet yew ca nêşê.’ Zaf reyan ameyêne û şîyêne. Dima ke PKK ame ronayene zextî ma ser o zêde bîyê. Ma şehîdî zî dayê, ma zor û zehmetî zî dî. Ma keyweş û serberz ê. Ma tu xetayêk nêkerda. Dewlete ma rê xeta kerda, ma nêkerda. Zaf heqaret û zulm şarê kurdî rê kerdê, wa uzrê xo şarê kurdî ra biwazê. Dar û berêkê Kurdistanî çin o ke gonîya ciwananê kurdan nêrîjîya bo.”
‘Şarê Kurdî hewnê mergî ra hişyar kerd’
Hayrîye Demîr da zanayene ke bi sayeya PKK û Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî şarê kurdî hewnê mergî ra hişyar bi û wina va: “Kurdî merde bîyê. Zaf zulm û zor şarê kurdî rê ame kerdene. Semedê na yewe ciwanê kurdan heme kewtî koyanê Kurdistanî. Ma pêroyî îşkence dî. Eke bi xêra PKK û Serekê Şarê Kurdî nêbîyêne, şarê kurdî nika hema zî hewn de bî. Do hema zî biameyêne îşkencekerdene. Hişyar nêbîyêne. Bi sayeya Serekî, têkoşînî, gerîlayanê serê koyan, tepişteyanê hepisxaneyan bi serran o xo ver da. Ez bejna xo verê heme înan de tewnena.”
‘Eke goş bidê Serekî do çîyê zaf weşî bibê’
Hayrîye Demîr bal ant ser prosesê “Aştîye û Komelê Demokratîkî” ser û qiseykerdişê xo wina qedîna: “Eke goş bidê Serekî do çîyê zaf weşî bibê. Eke goş nêdê ci do dinya weş nêbo. Wa dewlete destê xo rona binê sîye.” Hayrîye Demîre peynîya qiseykerdişê xo de serrgêra ronayîşê PKK her kesî rê pîroz kerde û waşt ke proseso ke esto bi başîye netîce bigîro.
