Xirabbîyayişê pêvajo ra pey 15ê Temmuze de Tirkîya hewldayişê darbe virazîya û Kurdistan de şer destpê kerd û no ray pêvajoyêka cîya est a. Paradîgmaya newe ya Abdullah Ocalan do sîyasetê Tirkîya newe bikera, şaran do xobixo îdare bikerê, sibate normal de zimistan a la do biba mizginîya wisarî.
Rayberê PKK’î Abdullah Ocalan, demêko bi komplo ardê Tirkîya, rojnameyê tirkan manşetê: “Problemê kurd qedya” eştê. Xoverdayişê kurdan, rojnemayê tirkan tarîx de çewt vet. Sifte mabenê serrê 2013 û 2015î de ‘Pêvajoya Çareserî’ destpê kerd. Çi heyfo ke na pêvajo ser nêkewt. Dima nêserkewtişê pêvajo zî Tirkîya û Kurdistan de rewşa têmîyane vejîya werte. Kurdistan de hezê PKK’î destpê şerê şaristanan kerd. Nê şaristanan de hêzê dewlete yê ewleyîye bi seyan merdê. Nê şeran de ciwanê kurd tarîx nuşto, hetta hêzê dewlete yê ewleyîye de sendrom virazîya û hetta zaf hûmarî de lejker û polîsê tirk destpê tedawîya psîkolojîye kerd.
Mekanîzmayê derbeyî kewt merîyetî
Hewna xirabbîyayişê pêvajo ra pey 15ê Temmuze de Tirkîya hewldayişê darbe virazîya û nê darbe de zî zaf hûmarî de welatijê cuya xo dayê. Rayberê PKK’î Abdullah Ocalan verê xirabbîyayişê pêvajo hîşyar kerdbî û vatbî ke eke pêvajo xirab bibo do Tirkîya de mekanîzmayê derbeyî bikewo merîyetî.
28ê Kanûna 2024î ra nika Tirkîya de pêvajoyêk destpê kerd. Çarçiweya na pêvajo zî Heyetê DEM Partîye ke mesajê Rayberê PKK’î Abdullah Ocalan resano raya pêroyî ya Tirkîya. Nika her kes benda mesaj û aşkerayê Rayberê PKK’î Abdullah Ocalanî yo. Rayberê PKK’î Abdullah Ocalan verê destpêka pêvajo 7 xalê avzel aşkera kerdbî û pêşnîyarê Tirkîya kerdbî. Na paradîgmaya newe kelecanêko neweyî awan kerd.
Na paradîgma newe ra dîzayn bika
Na paradîgmaya newe do sîyaseta Tirkîya newe ra dîzayn bikera, belkî bi na paradîgma Tirkîya çepê enternasyonalîst a demokrat û azadîwaşt awan bibo.
Thomas Hobbes demêko dewlet tarîf keno, metaforê Levîathanî şuxulneno. Goreyê Hobbesî xozayîya merdimeyî de egoîstîye est a. No merdimeyî dewlete, sey Levîathan yanî goreyê egoyî xo îdare kena.
Mekanîzmayê dewlete sifte Mezopotamyayî de vejîya ver tarîxê, şorişê citkarîye verê şorişê şaristanîye awan kerd. Rayedarê ambaran, taxilan kom kerdê û peynî bi hêzê vilakerdişê taxilan wayîrê sinifêk bîyê. Peynî zî çi heyfo ke mekanîzmayê dewlete bi îdiaya sîya Homayî vejîya ver werte. Hêzê dewlete xo wayîrê şarî vîneno, zalim û hîlekar o. Demêko çin zî şîro qet pirnêkê xo mu nêgêna û no ser zî zaf hûmarî de dewlet rijîyayê.
Rejîmê Kemalîstî
Levîathanê tirkan, Rejîmê Kemalîst bî, kurdan, elewîyan, bawerîyê bîn, misilmanan, çepgiran kam teberê pergalê înan bî zilm kerd. Tay ya kişt, ya fetelna ya zî hêlîna. Kurdan bi Seyîd Riza, Şêx Seîd, Agirî, tewro peynî bi PKK’î verba nê zîhnîyetê lêşînî de xover dayê û qet çok nêronayê.
Misilmanan zî verba laîkîye çi heyfo ke îslamgeran tercîn kerdê la armancê îslamgeran rijyayişê pergalê Levîathanî nêbî, armancê newe rayberê Levîathanî bî. Ê zî sey Kemalistan destpê înkarê kurdan kerdê û nika zî behsa pêvajoyêk kenê. Şar aştî wazeno la rayberê sarayî nêwaştişê aştî de israr kenê.
Xoverdayişê kurdan, pergalê dewlete bedilneno, nêçarerîyêke vîrdozîya fermîye ra fek veradê. Îslamgeran aştî ra zî tersenê çimkî vanê; kultoxê ma, destê ma ra şono.
Xoverdayişê Wanî resa Dinya
Verba Levîathanî, paradîgmaya neweyî yê Abdullah Ocalanî “Paradîgmaya Şaristanîye ya Demokratîke” cayê mayaxobîyayişê Levîathanî yanî “Dewleta Rahîbî ya Sumeran” dana destpêkerdene. Bi na paradîgma Abdullah Ocalan tarîxê xoverdayişê verênanê kurdan ra behs keno. Kurdan bi Kawayê Asînkar verba pergalê dewlete destpê xoverdayişî xo ra dayê destpêkerdene. Kurdan her tim vatê; “Xoverdayiş cuya yo.”
Nika Kurdistan de kurdan verba pergalê Levîathanî de bi mîlyonan xover danê. Nika îqtîdar çi heyfo ke şaredarîyê bi îradeya şarî ameyê weçînayişî rê qeyûman tayîn keno. Îqtîdar bi no rayîrê paradîgmaya burokrasîyî awan keno. Wan de nika şar verba qeyûmî xoverdayişêko bi heybet dano û Dinya de sey nûmûne yeno nîşandayiş.
Paradîgmaya newe, paradîgmaya sîyaset
Levîathan, goreyê xo çepgir, raştgir û îslamger resnayo. Êdî paradîgmaya înan rijyena. Paradîgmaya newe ya Abdullah Ocalan do sîyasetê Tirkîya newe bikera, çepgîrîya newe û yewîyeya şaran do awan bikera. Şaran do xobixo îdare bikerê, sibate normal de zimistan a la do biba mizginîya wisarî. Tewro peynî sey manşetê rojnameyê Xwebûnî bivajê “Çavê Cîhanê li Ocalan e.” yanî çimê Dinya Ocalan der o.
