Hunermend Hozan Serdar 35-36 serrî ra dima yeno welatê xo, hardê kal û pîranê xo. Seba kirmanckîya beleke wina vano: “Kokê her çî de ziwan est o. Ziwan karakterê ma yo. Zaf kes hayrê ci nîyo, aye ra ziwanê xo ra wayîr nêvecîno. Hama ziwan ke bî vîndî, her çîyê mordemî beno vîndî şono.”
Hunermendo Dêrsimij Hozan Serdarî domantîya xo ra dest bi kilamanê kirmanckîyan kerdo û surgunîya welatanê durîyan de zî serê ziwanê xo û kilamanê kirmanckîye xo keno kur. Nika serran ra dima newe newe yeno welatê xo. Hozan Serdarî ajansê ma rê derheqê Dêrsima verêne û Dêrsima nikayîne de û ziwanê kirmanckî ser o qisey kerd. Hetê Hozan Serdarî de hunermend Dogan Çelîk zî bî. Peynîya qiseykerdene de pîya ma rê yew lawike zî vate.
Kar û xebatê Hozan Serdarî yo ke serê deyîranê/kilamanê kirmanckî kerdo xêlî bi qedir û qîmet ê. Mordem eşkeno vajo no derheq de pê bêçike yeno nîşandayene.
Hozan Serdar Dêrsim de serra 1955î de dewa Gahmûtî (Tuluk) de yeno dinya. Domantîya xo ra dest bi kilamanê kirmanckîyan keno û surgunîya welatanê durîyan de zî serê ziwanî û kilamanê kirmanckîye xo keno kur. Hozantîye keyeyê xo ra yena. Kalikê Hozan Serdarî namdar o. Serdar kalikê xo nêvîneno hema kilaman û meqamanê kilamanê kalikê, pîlanê xo ra heşêneno. Aye ra hîna ke doman o dest bi kilaman keno. Badê hîna ke ciwan o şono Ewropa û surginîye de kar û xebatê xo yê serê ziwanî keno xurt.
‘Kokê her çî de ziwan est o’
Hozan Serdar 35-36 serrî ra dima yeno welatê xo, hardê kal û pîranê xo. Seba kirmanckîya beleke wina vano: “Kokê her çî de ziwan est o. Ziwan her çî yo. Ziwan karekterê ma yo. Zaf kes hayrê ci nîyo, aye ra ziwanê xo ra wayîr nêvecîno. Hama ziwan ke bî vîndî, her çîyê mordemî beno vîndî şono. Çike ziwan şexsîyetê to yo. Na hardê dewrêşî ser o se bîyo se nêbîyo. Kamî çi weşîye ramita, kam merdo. Qirkerdişê 37-38î de tîya de se bîyo. Nê pêro mesela ziwanê ma yê. To ke ziwan xo vîr ra kerd nê meseleyî miletî vîrî ra şonê.
Ma her çî pê ziwanê xo danîme teber. To ke ziwan xo vîr ra kerd, çîyo ke na zon de amo dina o kî mireno şono. To kî qesî kerd, her çî dormeyê to de wes maneno. To zana to girêdayîyê nê hardî ya. O wext to şikîna weşîya xo îtade biramê. Ziwan ke merd ne weşîya to manena ne kî qalê hardê dewrêşî beno.”
‘Alîyê Mankilî vatêne zonê ma zonê Xizirî yo’
Hozan Serdarî vatena xo wina domnê: “Domanîna mi de juyêde Kurêşij bî namê xo Alîyê Mankilî bî, şarê ma cira zaf hes kerdêne. Nika ê eke miletî de qisey kerdêne en sifte kesanê ke tirkî qiseyî kerdêne inan ra nîya vatêne: ‘Ero lalaw zonê ma qisey bikerê, zonê ma zonê Xizirî yo.’ Dima ez sero fikirîya ke çiqas maneyê na qesa zaf xorîn a. Ma ke no zon kerd vîndî Xizir ma ra çitur fam keno. Îtîqate xo, raya xo çitir rameme. To ke na zon caverda to 50 reyî dua bide, dest berze sifre gulbang bide. Xizir çitorî to fam keno? Çike to be xo terk kerdo yanî. Coka vana, wexto ke ti zonê xo ra wayîr vejîya, o wext ti wayîrê şexsiyetî ya. To hardê dewrêşî kî xo vîr ra nêkena. Çike xatirê deyî ma de girso. To pîr û rayberî kî xo vîr ra nêkena. Îtîqatê xo kî xo vîr ra nêkena, 37-38î kî xo vîrîra nêkena. Ti se kena bike ebi zon kena. Kokê her çî de zon est o.”
‘Dêrsimo ke mezgê mi de bî, xem û xeyalanê mi de bî, mi nêdî’
Hozan Serdar 36-37 serrî ra tepya ke yeno Dêrsim pa maneno goreyê dî ‘şok’ vîyarneno. Çi ke Dêrsimo ke mezgê ey der o ê Dêrsimî nêvêneno. Pa mendişê xo wina dîyar keno: “Ez 36-37 serrî nîyamêne nê hardî yanê. Raştîye pers kena domanênîya mi ra nahet mezgê mi de jû Dêrsim bî. Ez ebe nê zonî, îtîqatî nê kultirî bîyêne pîl. Her wext zerê mi de hewes bî, mi vatêne ‘Ez rey şêrî welatê xo, wertê şarê xo, hardo dewreş bivênîne. Meraq bî zerê mi de. Mi va tenê nîya meraqê zerê mi şêro yanê.
Roje amê ez ama welatê xo. Şok vanê ya ez henî şok bîyêne mendêne. Qeyî şok bîya? Çike o Dêsimo ke mezgê mi de bî, xem û xeyalanê mi de bî, mi nêdî. En sifte kal û kokime ma yê ke 80-90yî serreyê înan zonê ma qisey nêkerdêne, mi zonê ma pers kerdêne înan Tirkî ciwabê mi dêne. Şoko girs mi îtade dî.”
‘Mi gore maya mi kî tiyo, pîyê mi kî tîyo’
Dêrsim ebi çîyanê rindekan zî virane ano ra Hozan Serdarî: “Ez îtade zerê suke de ju otêl de mendêne, gencî amêne ma qisey kerdêne. Defê ju gencî mi ra va, ‘Serdar xoce ez wazena to ra çîyê vajî.’ Mi va ‘vaje.’ Lajekî va ke: ‘Yê mi ju maya mi esta, ju kî pîyê mi est o. Ama mi gore maya mi kî tiyo, pîyê mi kî tîyo.’ Mi kî ‘Haşa bira qeyî henî vana.’ Va nê heq bo ke na raştî ya.’ Mi va ‘Çiko sebeb çiko?’ Va ke ‘Maya mi pîyê mi ma de zonê ma qesey nêkerd. Tirkî qesey kerd. Mi ebe Tirkî xo îfade kerdêne. Wexto ke kasetê to kewtî mi dest, mi goş da serê kilamanê to ser. Mi ro zaf weş ameyî. Saya î kilamanê to ra ez zonê ma misone, nika kî ez zaf delal zonê ma qesey keno. Coka ez vano yanê maya mi kî tîyo, pîyê mi kî tîyo.’ Azade ez tenê kêfweş bîyo. Mi va dêmagê emegê ma boşe nêşîyo. Reseno tayê cayan, tayê kesan.
Eke no zon heta na roje amo hîna vîndî nêbîyo, saya hunerî de ro, saya sînatkaranê Dêrsimî de ro. Ma vajim Dogan (Çelîk) bira hîna genco. Ma eke dest ci nêkerdêne belkî Dogan birayî kî dest ci nêkerdêne. Saya hunermendan ra na zon hîna payrayo. Tenê na xeyret bikerîme inşala raxelesnenîme. Xeyretê ma teyna nê xeyretê miletî tabî gerê bibo. Teyna kilamî goşdayene nê qeseykerdene zaf muhîm a.”
Hunermend Hozan Serdar pêdima ma rê qalê kilama Vîlike keno. Vano saya na kilame mordemanê Vilike yewbînan nas kerd.
