Birayê dilete Romulus û Remus, yeno vatiş ke hetê delevergêke ra ameyî miqatekerdiş û peynî zî pîya şaristanê Roma awan kerdê la belê çi heyfo ke tarîx xo dibare kerd û sey pratîkê Romulusî, awanbîyayişê Komara Tirkîya ra pey eynî zîhnîyet verba kurdan polîtîkayê faşîzmî şuxulna.
Goreyê efsaneyî birayê dilete Romulus û Remus domanê Sîlvîa Rhea ya ke kênaya qral Numîtorî yê. No dem şaristanê Longa, qeraxê Koyê Alba de bî. Verê ameyişê dinya yê birayê dilete birayê qral Numîtorî, Amulîos; Numîtor textî ra ard war û peynî kênaya Numîtorê Rhea zî seba ke doman nêara dinya bi zorî kerd rahîbe.
Domanê Homayê Şerî
La Rhea verê Homayê Şerî Mars ra hemîle mendbî, peynî birayê cêwî ameyê dinya. Amulîus emîr da ke wa birayê dilete Çemê Tîberî de bêrê qetilkerdiş la birayê dilete xelisyayê. Hetanê şiwan Fautulus birayê dilete bivîno, delevergêke birayê dilete bi şîra xo miqate kerd.
Birayê dilete pîlbîyayişê xo ra pey, rayberê koma şiwanêk bîyê û peynî zî demê ke nasnameyê xo bonder bîyê hêrişê şaristanê Alba Longa kerdê û Amulîus qetil kerdê.
Birayê dilete peynî qerar da ke cayêkî pîl bîyê de şaristanêk awan bikê la peynî çi heyfo ke tarîx xo dibare kerd û Remus hetê Romulusî ame qetil kerdiş.
Awanbîyayişê şaristanê Roma
Romolus zî bî rayberê şaristanî. Peynî zî nameyê nê şaristanî kerd Roma. Romulus şaristanê kerd cayê sûcdaran la Roma de cinî çinî bî û no ser Romulus dewleta ciran Sabîne ra hêriş kerd û cinîyanê înan desteser kerd. Peynîya şerî zî mîyanê şaristanê Roma û Sabîne aştî virazîya. Romulus merd yeno vatiş ke Romulus bî Homa. Romulus ra pey rejîmê Roma bî komare.
Xelisyayişê şaran bi Komara Tirkîya encax beno
Komara Tirkîya zî bi yewîya û biraya şaranê Mezopotamya û Anatolya de awan bî. Demê awanbîyayişî zî TBMM de bi wekîlê Lazistan û Kurdistanî ame vatiş ke tena şar îqtîdar o, labelê serra 1924î de her çik bedilya û ame vatiş ke îqtîdar tena destê tirkan de yo. Peynî zî destpê polîtîkayê înkar, asîmîlasyon û îmhayî kerdê.
Şarê kurd zî sey Remus verba Romulusî demokrasî û pîyacuyayişî esas girewt labelê, zîhnîyeto faşîst zî verba kurdan yewperestî esas girewt. 100 serrê Dewleta Tirke bi no zîhnîyetî ame nê rojan la Rayberê PKK’î Abdullah Ocalan seba şarê kurd û şaranê Rojhîlatê Mîyanênî ra hîşmendîyêka newe awan kerd. Rojê ewro de tewro muhîm proje Komara Demokratîke ya.
Way û birayîya kurd û tirkan bi şerê Malazgîrtî destpê kerd la bi qirkerdişê Dêrsim, Agirî, Mereş, Roboskî hetanê nê rojan ame. Nika ra pey şer de israrkerdiş parçebîyayiş û çinbîyayişê Dewleta Tirke yo. No ser verê çinbîyayişê Tirkîya, şaranê tirk û kurd binê Komara Demokratîke de bibê yew.