Şahîdê Newroza 1992î ya Cizîrî Tahîr Duru dîyar kerd ke na roje lejkeran û JÎTEM’î waşt qirkerdişê gird pê bîyarê la mîyanê hêrişan zî ê pîrozkerdişê Newroze de israr kerd û va: “Her çiqas ma kiştiş û îşkence ma kerdê zî la ma fek doz û Newroza xo veranêda.”
Roşanê Newroze Rojhilato Mîyanên de û xususî zî seba şarê kurd wayîrê maneyêko gird û avzel o. Newroz seba şarê kurd serehawanayîşê Kawayê Asinkar o ke verba desthilatan ya Dehaq o. Şarê kurd pêroyîya Kurdistanî de aşma adare de dest bi pîrozkerdişê Newroze keno. Şarê kurd roja Newroze bi cil û bergê kurdewar vejîyenê qadan û bi dirûşmeyê xo bertek nîşanê zilmê serdestî ser Kurdistanî ra danê. Seba pîrozkerdişê Newroze şarê kurd zaf rayan raştî qirkerdiş û kiştişan ameyê. Xususî serrê 90î de rîyê qedexeyê pîrozkerdişî yê Newroze qirkerdiş verba şarê kurd pê ameyê. Yew zî nê cayê qirkerdişî pê ame qezaya Cizirî ya Şirnexî yo.
Qezaya Cizîrî ya Şirnexî, serra 1992î de verba welatijê ke waştê Newroze pîroz bikerê, qirkerdişî ra pê ameyê û na Newroz zî sey “Newroz bi gonî” rîpelê tarîxî de ca girewt. Welatijê Cizîrî seba Newroze pîroz bikê bi çar milan meşîyayê û qad dekerdê la polîsan dorûverê înan girewt û destûr nêdayê ke şar Newroze pîroz bikero. Verba gef û qedexeyê polîsan zî şar pîrozkerdişê Newroze de bi israr bî. Polîs, cerdevan, lejker û JÎTEM’î dorûverê welatijan girewt û panzeran ramitê ser welatijan. Qîr û hawarê cinî, domanan hetanî Koyê Cûdî vila bî. Hêzê dewlete û hêzê dewleta xorî bi çekan hêrişê şar kerdê û gule ser înan veradayî. Goreyê malûmatê fermî 57 kesan cuyayê xo dest dayê û bi seyan kes zî birîndar bîyê û zaf kesê zî ameyê destbendkerdene. Goreyê şahîdê qewimyayîşî zî ê ke cuyaya xo dest dayê bi ser seyî ra yê.
Newroz seba ma serehawanayîş a
Şahîdê Newroza 1992î yê Cizîrî Tahîr Duru zî na roj beşdarî Newroze bîyo, o zî ameyo destbendkerdene. Tahîr Duru no dem 15 rojan binê çiman de mendo û her tewir îşkence ser ameyo kerdene, qala na roje kerd.
Tahîr Duru dîyar kerd ke Newroz seba înan serehawanayîş a û wina va: “Newroza 1992î serehawanayîşê Cizîrî bî. Na roje ma çar milan meşîyayê qadî. Mîyanê taxan de bi dirûşmeyan meşîyayê. Girse tay hetê taxa Cudî meşîya, tay hetê taxa Sûrî meşîya, tay hetê Dortyolî meşîya, milek zî taxa ma ya Nûrî meşîya. No dem nameyê ewta Kurtuluş bî la peynî qewimyayîşî nameyê ewta zî bedilnayê. Xora şero gird na taxe de qewimya. Ma na taxe de kom bîyê, bi kombîyîşê ma, polîsan dorûverê ma girewtê. Ma zî înan ra vat; ma do roşanê xo pîroz bikerê, şima ma bikişî zî ma do roşanê xo pîroz bikerê. Newroz serehawanayîşê Kawayê Asinkar a ke verba Dehaqan a. Seba ma pîroz a, verê ma girewtbî, bi se rêzan dorûverê ma girewtbî, rêzek de polîs, rêzo diyin de lejker û rêzo hîrêyin de zî cerdevan bîyê.”
Bandorê îşkenceyan hema zî ser mi est ê
Tahîr Duru ard ziwan ke o na roje ameyo destbendkerdene û 15 rojan îşkence ci rê ameyo kerdene û wina domna: “15 rojan mi destbendkerde de veradayê û îşkence mi rê kerdê. Hema zî bandorê îşkenceyan ser mi est ê. Seba îşkenceya mi ra ame kerdene hema zî milê mi her tim dejenê. Îşkenceyêka wina giran ma rê kerdê ke êdî vatê merd o, ma eştî nezaretxaneyî. Peynî ez ameya veradayene zî zaf rayan ameya destbendkerdene. Dima zî 3 serrê ceza mi ra dayê û hepisxaneye ez menda. Peynîya vejyayîşê hepisxaneyî mi fek doz û xoverdayîşê xo veranêda.”
Her serre beşdarî Newroze beno
Duru destnîşan kerd ke netîceyê israrî yê înan ê pîrozkerdişê Newroze de dewlet nêçare mend ke tepa gam bierza, xoverdayîş û serehawanayîşê şarê kurd kerd ke Newroze êdî bi beşdarîya milyanan bêra pîrozkerdiş û wina qedîna: “Newroz seba ma serehawanayîş a û no ser avzel a. Cizîr yew zî şaristanê Newroze yo. Bi xoverdayîşê xo, rîpelê tarîxî de ca xo girewt. Nika zî ma do peynîya çend rojan Cizîr de Newroze pîroz bikerê. Ez veng şarê ma yê Cizîrî kena, bêrê beşdarî Newroze bibê û qad bidekerê. Ma bi coş Newroza xo pîroz bikerê.”
