Cinîka Kurde ya tekoşere ya Kurdistanê Rojhelatî ra bi nameyê Werîşe Mûradî ke sey yew şervana kurde çeperanê pawitişê rûmetê merdimîye de vera çeteyanê DAIŞ’î şer kerd, cayê ke qîmet û peşnî aye rê bêro dayene, rejîmê Îranî cezaya îdamî aye rê birîna.
Sere tepişîyayîşê cinîka şoreşgêre kurde Werîşe Mûradî ra nezdi sê serrî vêrenê ra. Çalakvan û şoreşgêra kurde bi nameyê Werîşe Mûradî, yewe ê cinîyan ra wa ke dewrê şerê vera çeteyanê hov û dirindeyan ê DAIŞ’î de pawitişê Kobanê de birîndar bîybî. La dima ke agêra Rojhelatê Kurdistanî, cayê ke qîmetêko bêhempa bidê ci û pesnî aye bikerê, hetê rejîmê Îslamî yê Îranî ra amê tepiştene, îşkence û dewaya qanûnî reyde rî bi rî mende. Heto bîn ra, mehkemeya rejîmê Îranî roja 10ê Teşrîna 2024î de ceza îdamî Werîşe Mûradî rê birîna.
Werîşe Mûradî ya bi nameyêna Ciwane Sine, serra 1985î de sûka Sine ya Rojhelatê Kurdistanî de ameya dinya. Çend serrî domananê (qijanê) kemgelirî rê antrenorîya werzişê hunerê lecî Kongfûyî kerda. Mûradî sey çalakvana heqanê cinîyan û mesela wendekaran sûka Sine de xebatê bêhempayî kerdê.
Serra 2010î de Mûradî rîyê xo da Kurdistanê Başûrî û Rêxistina Komela Cinîyan ê Azadîya Kurdistanê Rojhelatî (KJAR) de, sey komelnasîye, cigêrayîş, têkilîdayîşê bi rêxistinanê cinîyan ê Rojhelatê Mîyanênî reyde xebatanê xo dewam kerdî. Heto bîn ra serra 2014î de sey yew cinîka qehremane kurde û şoreşgêre vera çeteyanê DAIŞ’î Şengal û Kurdistanê Rojawanî de şer kerd û wextê pawitişê Kobanê de birîndar bîye.
Werîşe Mûradî mîyanê ê serran de ke herêmanê Kurdistanî de bîya, xebatanê qabîlîyetî û hayîdarkerdişê cinîyan ê ê herêman ke tede menda de wayîra tesîr û rolêko pîl bîya.
Tepişteya sîyasî ya kurde Werîşe Mûradî dima ke çend serrî Rojawan de mende û şerê xelesnayîşê Kobanê çeteyanê DAIŞ’î û dewletanê peyê çeteyan ra de birîndar bîye, seba dermankerdene amê Kurdistanê Başûrî û badê seba dewamkerdişê xebatanê komelkî derbasî Rojhelatê Kurdistanî.
Roja 31ê Temmuza 2023î de, dima ke tewrê xebatanê sîyasî û rêxistinî sûka Kirmanşanî bîye, kêberê sûke de wexto ke agêrayêne Sine, bê emrê dozgerî hetê hêzanê Wezaretê Îtlaatê Îranî (Wezaretê Îstîxbaratî) ra bi tawanê hêrişkerdene û şidêt şuxulnayene amê destbendkerdene û 13 rojî nezaretê desthilatdarîya emnîyetî ya Sine de vîyarnayne. Dima peynîya aşma tebaxe de seba qismê cinîyan ê Hepisxaneyê Evînî yê paytextê Îranî Tehranî amê neqilkerdene.
Roja 17ê Hezîrana 2024î de, Werîşe Mûradî Şubeyê 15. yê Mehkemeya Şoreşî ya Tehranî de bi serokatîya dadger Ebulqasim Selevatî bi tohmeta “endamîya rêxistine” amê tohmetbarkerdene û roja 10ê Teşrîna 2024î de ceza îdamî aye rê birîyaye. Dadger Selevatî yewê zalimê dadgeranê Îranî yo û çalakvanê sîyasî ey rê vanê; “dadgerê mergî”; heme dadgeran ra zêdêr ceza îdamî tepişteyan rê birîna û birîneno.
Roniştişanê mehkeme de, destûrê xo-pawitişî Werîşe Mûradî rê nêame dayene û heta destûr nêame dayene ke avûkatanê xo reyde zî pêvînayîş bikero.
Îşkencekerdişê Werîşe Mûradî
Werîşe Mûradî wexto ke newe amê tepiştene, zîndanê Sine de bi armancê îtîrafê bi zorî nezdi 70 rojî rastê îşkenceyêko girân û zulmî amê. Dima 5 aşmî yew hucreya yewkesî de Hepisxaneyê Evînî de ame tepiştene. Roja 26ê Çeleyê 2023î de seba qismê cinîyan ê Hepisxaneyê Evînî amê neqilkerdene û hetê mesûlanê zîndanî ra heqanê bingeyînan ê yew tepişte ra bêpar ame veradayene û hem zî pêvînayîşê aye keye û avûkatanê aye reyde ameybî qedexekerdene.
Roja 7ê Tebaxa 2024î de Werîşe Mûradî tepişteyanê bînan ê sîyasîyan ê Hepisxaneyê Evînî reyde vera biryara îdamî ya Reza Resayî nerazîbîyayîşê xo mojina (nîşan da). Ê demo kilm de gardîyan û hêzê leşkerî yê rejîmê Îranî eşt çalakîya tepişteyan ser, înan rê derb û îşkence kerd.
Bertekê dima biryara îdamî
Qebulkerdişê ceza îdamî yê tepişteya sîyasî ya kurde Werîşe Mûradî hetê rejîmê Îranî ra her çar parçeyanê Kurdistanî de, Rojhelatê Mîyanênî û dinya de rastê bertekanê tûndan ame. Na çarçewe de vera ceza îdamî kampanyayêk bi nameyê “Ma bibê vengê Werîşe Mûradî” amê îlamkerdene.
Heto bîn ra bi hezaran kesan veng da ke wa ceza îdamî ya serê Werîşe Mûradî Ezîzî bêro betalkerdene. Vengê çalakvanan û azadîwazan rê kerd ke wa tewrê xelesnayîşê cuyê (ganê) Werîşe Mûradî Ezîzî bibê.
Çalakvanê cinîyan û heqanê merdiman vat: “Dayîşê ceza îdamî tenya seba Werîşe Mûradî nîyo, la no ceza seba heme cinîyanê komelî û seba Kurdistanî zî yo ke 100 serranê peyênan de pêşengîya tekoşînê vera peyserperestîye, faşîzmî kerdê ke sey cinî her wext bîya qurbana daîmî ya polîtîkayanê îşxalker û desthilatdaranê aye.”
Roja 26ê Citmenga 2023î de Komela Cinîyan ê Azadîya Rojhelatê Kurdistanî yew beyanat de îlan kerd, Werîşe Mûradî wextê çalakîya cinîyan de ameya binçimkerdene (nezaretkerdene), rêxistinanê heqanê merdiman ê mîyanneteweyî ra ame waştene ke vera ceza ke Mûradî rê birîyaya bêveng memanê.
Roja 10ê Citmenga 2024î ke Roja Tekoşînê Vera Ceza Îdamî ya Dinya ya, Werîşe Mûradî sey nerazîbîyayîşêk vera ferzkerdiş û biciardîşê ceza îdamî, tepişteyanê sîyasîyan ê Rojhelatê Kurdistanî û Îranî reyde 20 rojî kewte grevê vêşanîye. Wextê çalakîya vêşanîye de, çalakere waştişê doktoran ê neqilkerdişê aye seba nêweşxaneyan û werdene dayîşê bi derzîye red kerd. Peyniye de serê zext û waştişê komelî (cimatî), rêxistinanê cinîyan, rêxistinanê heqanê merdiman ê mîyanneteweyî peynî çalakîya xo rê arde.
Roja 17ê Sibata emserrî de, 229 avûkatê Kurd û Îranî Serokê Sazîya Dade ya Îranî Gulam Huseyn Muhsînî Êjehî rê yew mektube nuşte û ci ra ame waştene ke ceza îdamî ya serê Werîşe Mûradî, Pexşan Ezîzî û Nêrgiz Mihemedî bêro betalkerdene û ceza ke înan rê birîyaya newe ra çiman ver ra bêro vîyarnayene.
Roja 7ê Nîsana emserrî de Nêrgiz Mihemedî ya çalakvana heqanê merdiman ke Xelata Nobelî ya Haştîye girewta û sey Werîşe Mûradî yew tepişteya sîyasî ya, yew peyama vîdeyoyî de va; “Vera vindertişê biryar û qanûnanê rejîmê zulm û zordarîye yê Îranî, vera vindertişê biryar û qanûnanê rejîmê sitem û zordarîye wezîfeyê (erkê) herkesî yo, ganî ma mecbur verê biciardîşê ceza îdamî ya Werîşe Mûradî de bibê asteng û kelem.”
Kampanyaya “Sêşemanê Îdamî rê Nê” îfade kerd ke ê veng danê wa ceza îdamî ya Werîşe Mûradî bêro betalkerdene, û ê ceza sey qetilkerdişêko qestî yê dewlete name kerd.
Heto bîn ra Kongra Star îlan kerd, ê biryara qebulkerdişê ceza îdamî ya serê tepişteya sîyasî ya Kurde Werîşe Mûradî bi tûndî şermezar kenê û veng da ke wa demildest ceza îdamî bêro betalkerdene.
