Amed de raya verêna ke serê nameyê ‘Rojanê Kitabanê Kurdî’ de weşanxaneyê kurdan teyna kitabanê xo resnenê wendekaran. Nûştox û weşanger Roşan Lezgînî derheqê Rojanê Kitaban de ajansê ma rê qiseyî kerd.
Şaredarîya Şaristanê Girdî yê Amedî û Yewbîyayişê Weşangeranê Kurd (YEWKURD) bi çarçoveya 15ê Gulane Roşanê Ziwanê Kurdî de Meydanê Şêx Seîdî yê Amedî de Rojanê Kitabanê Kurdî ameyê viraştene.
Amed de Meydanê Şêx Seîdî de raya verêna ke serê nameyê Rojanê Kitabanê Kurdî de weşanxaneyê kurdan teyna kitabanê xo resnenê wendekaran. Rojê Kitaban pêşengîya Yewîya weşanxaneyanê kurdan (YEWKURD) de amê organîzekerdene. 33 weşanxane, weqif û rêxistinî, komelê sivîlî yê ke warê ziwanî de xebitîyenê beşdarê Rojanê Kitabanê Kurdî bîyî.
Semedê ma Kurdan şerefêko, bextewarî û serkewtişêko pîlo
Ma nûştox û weşanger Roşan Lezgîn o ke bi serrano kar û xebatê xo serê ziwanê kirmanckî keno û no derheq de kedê xo zaf o î de Rojanê Kitaban ser qisey kerd. Roşan Lezgîn wina vano: Nika Meydanê Şêx Saîdî de 2025î de davîst ra zafêrî weşanxaneyê Kurda îtîya belkî bi hezaran kitabê Kurdî îtîya ameyê pêşkeşkerdiş, ameyê nîşandayîş. Ino semedê ma Kurdan şerefêko. Semedê ma Kurda bextewarîyeka û serkewtişêko pîlo. Gerekê ma pê îftahar bikerê.
Derheqê eleqeyî de zî mi gore weşanxaneyê Roşna, kitabê ma yê zazakî eleqeyêko zaf baş dî. Çar-panc rojî ma îtîya de zêde zêde kitabî rotî. Ma gelek wendoxê neweyî şinasnayî, eleqeyêko baş standê marê bîyo. Ez gere nêkena.
Ma hem sey nuştox hem zî sey weşanxane ez tîcarî nêfikirîyena. Yê ma dawê ma esta, dozê ma esta. Ma sey dawa onîyenê inî meseleyê Kurdîtî ra, meseleya ziwanê Kurdî ra. Ziwanê Kurdî û Kurdayetî dawayê ma ya. Tîcarî nîya. Fakat weşanxaneyê tîcarî fikirîyenê, beno ke ma vajim Îzmîr ra ameyê, Îstanbul ra ameyê, Riha ra ameyê belkî bi zereyê înan nêbo. La belê yê mi yew çitaya yew barîyerê min o berz çin o. Yew fikrê min o tîcarî çin o, yew hêvîya min a tîcarî çin a. Ez zaf kêfweşa, mi îta de zaf însanî şinasnayî. Însanê ke nameyê ma zanê ama şexsen ma nîyamê têhet yî ameyî ma dî. Ma pîya sohbet kerd. Mi gore wertê nê rojan de ez kêfan ver mest bîya. Zaf weşê mi şî.”
Wa Kurdî sîyasetê xo sey Kurd bikerê û ziwanê xo bikerê ziwano resmî
Roşan Lezgîn vano ke ziwan tenê bi kitaban azad nêbeno ganî sîyasetkarê Kurdan rind bişuxulîyê û bikê ziwanê resmî. Wina vano: “Semedê Beledîyeya Dîyarbekirî zî ez zaf spas kena. Ez hêvîdara ke Batman de zî bibo, Silîvan de zî bibo. Bismil de zî bibo. Ma inî cayanê loqalan de zî kitabanê xo pêşkeş bikerê, standan akerê nîşanê wendoxan bidê zaf weş beno.
Mesrefêko zaf cîddî nêşino. Beledîye mesrefo henî zaf pîl nêkerdo, çadirî nê ro, seba naye zî ma cirê sipasî kenê. Nika seba ke ziwanê Kurdî aktuel bibo, yanê her hetê weşîyede bêro karardiş gerekî Kurdî ziwanê xo ra nan borê. Yanê ziwanê xo ra pere qezenc bikerê ziwanê xo ra. Pê debara xo bikerê. Wexto ke ziwanê to nêbo ziwano resmî, yew sitatuyê zîwanê to çinî bo, ziwanê to şino. Tenê bi xeyretê ma nêbeno. Gerekê xeyretê şarê Kurdî bibo ke ziwanê xo bikerê ziwanê resmî û bikerê wayîrê statu. Ino karê sîyasetî yo, karê mi nîyo. Ez nuştoxa, edîba, ziwanî ser şixulîyena feqet aktuelkerdiş karê partîyano, yê sîyasetî yo. Sîyasetê Kurdano. Wa Kurdî sîyasetê xo sey Kurd bikerê û ziwanê xo bikerê ziwano resmî. A game ra dima bazarde, heyat o rojane de yeno bi karardiş. Faqat ti tenê paştê xo bi kitaban girêdê ino zaf vêrnî ma a nêkeno.”
Zaf Kurdî alfebeyê xo nêşinasnenê
Vatena xo wina qedênê: “Şarê Kurd seba ke perwerdeyê ziwanê xo nêdîyo ayera alfebeyê xo nêşinasneno. Kultirê înan yê wendîşê Kurdî çinî yo. Kultirê wendîşê Tirkî bîle hêdî hêdî darîyeno we çike înternet vejîyayo. Onîyenê telefonan, zê verî kitabî nênê wendene. Feqet ancî zî qanaatê mi gore kitabê Kurdî êkû baş virazîyayeyê, êkû ma vajim qalîteyê înan a edebî berza û şar zano aleqeko baş nîşan danê.“
