Înîsîyatîfê Komelkî yê Seba Ziwanê Kurdkî seba waştişanê şarê kurdî yê derheqê ziwanê Kurdkî de bi beşdarîya 750 sazgeh û partîyanê Amedî deklerasyonêk pare kerd û vat: “Ganî ziwanê Kurdkî, hetê heme sazgeh û dezgehanê fermî, taybet û komelkî yê heme dewlete û mîyandewletî ra, bi taybetî hetê Dewleta Tirkîya ra bi hewayêko fermî bêrê şinasnayene û şuxulnayîşê ziwanî heme qadanê komelkî û heyatî her hetî ra azad û serbest bo.”
Înîsîyatîfê Komelkî yê Seba Ziwanê Kurdkî seba waştişanê şarê kurdî yê derheqê ziwanê Kurdkî de bi îmza û beşdarîya 750 sazgeh, dezgeh, platform, partîyê sîyasî û derûdorê kurd û demokratîk ê komelkî yê vakurê Kurdîstan û Tirkîya Parka Ekîn Ceren ê qezaya Peyas a Amedî de bi hewayêko girseyî deklerasyonêko hempar raya pêroyî reyde pare kerd. Deklerasyono ke bi sloganê “Statuyê Kurdkî-Perwerdeyîyê Bi Kurdkî” ame parekerdene, bi lehçeyanê kirmanckî û kurmanckî yê Kurdkî û bi tirkî ame wendene. Metno kurmancî Hemverfekê Komîsyonê Ziwan, Kultur û Hunerî yê DEM Partî Heval Dilbihar, metno kirmanckî raybera Enstîtuya Kurdî ya Amedî Suzan Vejan wend. Parlameneterê DEM Partî yê Rihayî Omer Ocalan, hemşaredar, nuştox, zanyar, hunermend, Dayîkê Aştî, temsîlkarê sazgehanê sîvîl ê komelkî û partîyê sîyasî û xeylê kesî beşdarê eşkerayî bîyê.
Eşkerayî de pankartê “Statuyê Kurdkî-Perwerdeyîyê Bi Kurdkî” ame aliqaneyene.
Eşkerayî wina ya:
‘Asîmîlekerdişê Ziwanê Kurdkî sucêko pîl o’
“Pêro ziwanî erjê bingeyinî yê merdimîye yê û wayîrê eynî heqan ê. Ziwanê kurdkî erjêko tewr bingeyinî yê kurdan û merdimîye yo. Bi hewa, rayîr û metodanê cîya-cîyayan, çinhesibnayîş, qedexekerdiş, asîmîlekerdiş, dorpêçkerdiş, sînordarkerdiş û hewldayîşê seba helênayîşî û orterawedaritişê ziwanê kurdkî, sucêko tewr girdî yê vera merdimîye yo. Na heqîqete ra; ganî ziwanê kurdkî, hetê pêro sazî û dezgeyanê pêro dewlet û mîyandewletan ra, bi taybetî hetê Dewleta Tirkîya ra bi hewayêko resmî bêro şinasnayene û şuxulnayîşê ey pêro qadanê komelkî, gelemperî û cuye de, her hetî ra azad û serbest bo.”
Suzan Vejan waştişê 750 sazgeh, dezgeh, platform, înîsîyatîf, partî, kom û derûdoranê ke na eşkerayî îmza kerda wina rêz kerdê:
“Bi nê bingeyî ma 750 sazî, dezgeyî, platform, însîyatîf, partî, komelî û dorûverê ke cêr de yê; nê waştişan Dewleta Tirkîya ra wazenî:
1- Ziwanê kurdkî bi hewayêko resmî bêro şinasnayene û bibo wayîrê statuyî.
2- Ziwanê kurdkî verdibistanan ra heta unîversîteyan bibo ziwanê perwerdeyî.
3- Nameyê pêro ca û çîyanê ke eslê xo de kurdkî yê la sey tirkî ameyê vurîyayene, do reyna bibê kurdkî.
4- Pêro astengîyê qanûnî û cuye yê ke vera ziwanê kurdkî est ê bêrê wedaritene, ziwanê kurdkî her ca de serbest û azad bo.
5- Seba azadî û serbestîya ziwanê kurdkî ya menda, statu û nasnamayê kurdan ê huqûqî û sîyasî Qanunê Bingeyî de bêro pawitene û qebulkerdene.”
Vengda dewlete
“Bingeyê awankerdişê komelêka demokratîke, azad û aştîyane ser o, ma veng danî pêro rayedar û şexsanê Dewleta Tirkîya wayîrê selahîyatê ke nê waştişanê tewr merdimîyan hem qanûno bingeyîn û qanûnanê xo de qebul bikerê, hem zî înan pratîkî de bîyarê ca.”
‘Ziwanê Kurdkî bikerê ziwanê heme qadanê têkoşîn, xebat û cuya xo’
“Reyna ma veng danê pêro hereket, partî, sazî, dezgeh, platform, înîsîyatîf û dorûveranê kurdan, netewaya kurdan û pêro dorûveranê merdimîyepawitoxan ke qadê gelemperî daxîl wa her ca û qadan de ziwanê Kurdkî bêro pawitiş û averberdiş ser o qanûnê raştkerdişan bêrê viraştene. Seba ke nê waştişî bêrê ca û seba pawitiş û averşîyayişê ziwanê kurdkî têkoşînê xo her ca de û her qade de berzêr, xurtêr û hîrayêr bikerê û nê waştişan sere de xo mîyan de bîyarê ca; ma veng danî ke wa ziwanê kurdkî bikerê ziwanê pêro qadan de ziwanê têkoşîn, xebate û cuya xo. Biciwîyo Ziwanê Kurdkî”
‘Ganî nêzdîbîyayîşê dewlete yê vera Kurdkî bibedilîyo’
Dima Omer Ocalanî qisey kerd. Omer Ocalanî dîyar kerd ke 750 sazgehê ameyê têhet, waştişê nasnameyê şarê kurdî kenê û ganî dewleta Tirkîya zî nê çîyî bivîna û vat: “Ganî êdî asîmîlasyono ke şarê kurdî ser o yeno kerdene, biqedîyo. Ganî hetê fermî û perwerdeyî ra waştişê şarê ma bêrê qebulkerdene. Têgêrayîşê Azadîye û rêxistinê kurdan sîyaset de neweyîyêk aver benê, ganî dewleta Tirkîya zî tekrarê se serran bibedilna. Ziwanê Kurdkî ziwanê tirkî ser o tehluke nîyo. Nê waştişî, waştişê ma yê rewa yê. No deklerasyon hetêkî ra seba Komara Tirkîya cayê şermî yo. Ziwanêko kebi mîlyonan kurdî qisey kenê, wanenê û nusenê yeno qedexekerdene, ganî no nêzdîbîyayîş bidebilîyo. No deklerasyon seba ma xeylê zelal o ma ey pawenê. Ganî şarê kurd heta peynî ziwanê bipawo.”
Deklerasyon bi vatişê sloganê “Bê Kurdî jîyan nabe” qedîya.
