Muzakerekerdox û huqûqzanê Mandelayî Mohamed Bhabhayî eşkera kerd ke rewşa Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî û ya Mandelayî zaf manena yewbînan û vat: “Ocalan sembolê azadîye yê
şarê kurdî yo. Başûrê Afrîka de zî zaf têgêrayîşî est ê ke seba azadîya ey têkoşîn kenê.”
Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî 27ê sibate de vengdayîşê “Aştî û Komelê Demokratîkî” kerd û badê vengdayîşê prosesê çareserîye yo ke vakurê Kurdîstan û Tirkîya de dest pêkerd, vîyarte merheleya dîyine. Welatanê Rojhelatê Mîyanênî ra heta Afrîka, Afrîka ra heta dewletanê Başûrê Amerîka û Ewropa û Rûsya de fîlozof, nuştox, roşnvîr, huqûqzan, pawitoxê heqanê însanan û sîyasetmedarî paştî danê vengdayîşê Abdullah Ocalanî. Nînan ra yew zî huqûqzan û Serekê Verên ê Komîteya Qanûnê Bingeyinî yê Parlamentoyê Afrîkaya Başûrî Mohamed Bhabha yo.
Mohamed Bhabha muzakerekerdoxanê Mandela ra yew bi. Serra 1991î de nameyê Kongreya Neteweyî ya Afrîka (ANC) beşdarê muzakerayan bi û amadekarîya Destûrê Bingeyîn ê Afrîka de xebitîya. Demokratîkbîyayîşê Başûrê Afrîkayî de vejîya vernî û eynê wextî de senator û serekê verên ê komîteya çareserî bi. Bhabha Serekê Komîteya Qanûnê Bingeyîn ê Parlamentoyî yê Verî yo. Mohamed Bhabha ke piştgirîya prosesê “Aştî û Komelê Demokratîkî” keno tewr peyên beşdarê Konferansê Mîyanneteweyî yê Aştî û Komelê Demokratîkî yo ke hetê DEM Partî ra Stenbol de ame kerdene, bibi.
‘Afrîkaya Başûrî ra xeylê têgêrayîşî seba azadîya Ocalanî têkoşîn kenê’
Mohamed Bhabhayî dîyar kerd ke înan her tim paştî daya Têgêrayîşê Azadîya Kurdî û vat: “Şarê bindest û têgêrayîşê vera rejîmanê serdestan têkoşîn kenê her tim yenê têhet. Seba ke têkoşînê ma maneno yewbînan û ma serebûtanê xo yewbînan reyde pare kenê, her tim ma do paştî bidê yewbînan. Verê ke demokrasîyê ma bêro ca zî her tim têkilîya ma bi hewayêk est bîye. Seba ke ma vera serdestîye xover dayêne, heme dinya zî paştî dayêne ma û ma zî paştî dayêne yewbînan. Ocalan sembolê azadîye yê şarê kurdî yo. Heme dinya de yeno pîrozkerdene. Afrîkaya Başûrî de zî xeylê têgêrayîş est ê ke seba azadîya ey xover danê. Heme cayê Rojhelatê Mîyanênî de xoverdayîş û şer est o. Cografyaya Kurdîstanî de zî cayêko stratejîk o. Çareserîya ke birêz Ocalanî pêşkêş keno, zaf muhîm a. Seba ke çareserîya ke tîya de biba do heme ca de tesîr bikera.”
“Têkoşînê ma û kurdan manenê yewbînan”
Mohamed Bhabhayî îfade kerd ke têkoşîna Têgêrayîşê Azadîye yê Şarê Kurdî û têkoşîna Afrîkaya Başûrî zaf manenê yewbînan û wina dewam kerd: “Şert û mercê ma û kurdan cîya bibê zî têkoşîn û rewşa ma manena yewbînan. Ma zî vera cîyakerdişî reyde rî bi rî mendê, ziwanê ma yê dayîke ame çinhesibnayene û waştêne ke estbîyayîşê ma orte ra wedarnê. Coka rewşa ma zaf manena yewbînan. Têkoşîna şarê kurdî zî vera naye nîya? O bîn zî, rewşa Ocalanî ke heme tewirê zordarîye û zulmî xo de hewînena û ya Mandelayî sey yewbînan a. Sebebê girewtişê Ocalanî û Mandelayî zî eynê bîyî. Her dîyî zî şervanê azadîye yê û seba şarê xo şer kerd û kenê. Na dewa, dewayêka heqî ya û heqdar a. Têkoşînê her dîyan zî seba îqtîdarî nîya seba cuyêka merdimîye ya. Înan seba heqanê şarêkî, seba azê neweyî rstê zordarîye nêrê, fedakarîyêka girde kerde. Dima ke Mandela ame veradayene, êdî proses resa merheleyêka winasîne ke apey game nêameye eştene. Goreyê mi eke Ocalanî zî veradê, no do bibo merheleyêka muhîm û merheleyêka winasîne de êdî kes nêeşkeno apey game bierzo.”
“Dewaya kurdan dewaya azadîye ya”
Mohamed Bhabhayî derheqê prosesê Aştî û Komelê Demokratîkî de zî wina qisey kerd: “Nê prosesanê muzakereyan de tayê hetî est ê ke wazenê xo dinya rê bimojnê ke hewldayîşê înan ê çareserîye est ê. La zerrîya înan de çareserîye çin a. Ma prosesê welatê xo de yew çî musayê; prosesê ma zaf hêdî bi. Badê serbestverdayîşê Mandelayî tayê çîyê muhîm bîye û proses hîna lez bi. Badê 30 serran zî eşkeno bêro vatene ke hîna zaf çîyî est ê û têkoşîn tim dewam kena. Zerarê ke se serran de ameyê kerdene, 2 serran de nêyenê telafîkerdene. Se serran ra vêşêr ma ra vatêne ‘ê wehşî yê.’ Înan Încîl bi hewayêkê ‘nîjadperest’ şîrove kerd û dibistanna de no çî gedeyan rê empoze kerd. Qaso ke mi Ocalanî wend û fam kerd, ez eşkena vaja ke o do ya raşt û rind bikero, do sey dişmenan nêkero. Tu şikê mi çin a. Çunke dewaya kurdan dewaya îqtîdarî nîya, dewaya seba azadîye ya.”
‘Mesaja mi kurdan rê no ya: Bêhêvî memanê, serkewtiş ê şima yo’
Mohamed Bhabhayî peynîya qiseykerdişê xo de derheqê serebûtanê destvistişê azadîya Afrîkaya Başûrî de zî vat ke tayê çîyî wexto de ke tu kes nêpaweno yenê ca û wina vat: Wexto ke azadîya şima çin ba çîyê madî muhîm nîyê, mesele hurmet û tedaya şima ser o ya. Eşkenê bi serran şima şenik bikerê la demêko winasîn yeno ke kes hêvî nêkeno, tayê wirzenê xo ser o. Hema zî ez bawer nêkena ke ma Afrîkaya Başûrî de azadîya xo girewta. Azadîya ma wexto ke kesî hêvî nêkerdêne ameye ca. Seba naye zî çarçeweya serebûtanê ma de mesajêkê mi şarê kurdî rê est o: Tu wext bêhêvî memanê. Wexto ke şima hêvîya xo vinda kerd o wext şima do bimrê. Dewam bikerê. Peynî de serkewtiş ê şima yo.”
