Prosesê Aştî û Komelê Demokratîk ke dimayê vengdayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan ê 27ê sibata 2025î de vîyart merheleyêka newe û do serra 2026î de zî bibo rojevo sereke. Komîsyono ke Meclîs de awan bîyo do metnêko hempar seba amadekerdişê qanûnan bierşawo Komîteyê Pêroyî yê Meclîsî. Nê reyde yeno zanayene ke proses bi viraştişê qanûnan vîyaro merheleyêka newa.
Serra 2025î hem seba Kurdîstan û Tirkîya û hem zî seba Rojhelatê Mîyanênî bîye serrêka mirdîya xo dekerda. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan 27ê sibata 2025î de vendayîşê “Aştî û Komelê Demokratîkî” kerd. Bi nê vengdayîşî prosesê çareserîya meseleyê kurdî ke vakurê Kurdîstan û Tirkîya de dest pêkerd, vîyart merheleyêka newa. Vengdayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî ra pey hetê Têgêrayîşê Azadîye ra zî gamê tarîxî ameyê eştene. Meclîsê Tirkîya de Komîsyonê Demokrasî, Wayûbirayî û Piştîdayîşê Mîllî ame awankerdene û xebatê komîsyonî do serra 2026î de zî bi amadekerdişê metnêko hempar ê raporanê partîyanê sîyasî reyde devam bikera. Serra 2025î de herême de hedîseyê muhîmî qewimîyayê û bi nê hedîseyan serra 2026î dest pêkena.
Vengdayîşo tarîxî û kongreya PKK’yî
Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan 27ê sibata 2025î de vengdayîşo tarîxî yê “Aştî û Komelê Demokratîkî” kerd. Vengdayîşê Abdullah Ocalanî şaristananê Kurdîstan de hetê şarî ra bi coşêko gird ame pêşwazîkerdene. Bi vendgayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî prosesê çareserî ke vakurê Kurdîstan û Tirkîya de ameyo destpêkerdene, vîyart merheleyêka newa. Vengdayîşî ra pey waştişê Abdullah Ocalanî ser o, PKK’yî 5-7ê gulane de Herêmanê Pawitişê Medyayî yê başûrê Kurdîstanî de kongreya xo kerd û 12ê gulane de zî eşkera kerd ke xo fesih kerdo. Bi na gama tarîxî ya PKK’yî êdî seba averşîyayîşê prosesî dora gameştişî ameye dewlete.
26 serran ra pey vîdeoyê Rayberê Şarê Kurdî ame temeşekerdene
Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan ke 26 serrî yo Girawa Îmralîyî de binê tecrîdêko giran de yeno girewtene, 26 serran ra pey şarî vîdeoyê ey dî. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan bi vîdeoyêk vengdayîşêko tarîxî kerd. Vîdeoyê Abdullah Ocalanî 9ê temuze de raya pêroyî reyde ame parekerdene. Abdullah Ocalanî vengdayîşê xo de îfade kerd ke PKK’yî têkoşînê xo yê çekdarî qedînayo û vengdayîşê ‘Vîyartişê mîyanê demokrasî’ kerd.
Grûba Aştî û Komelê Demokratîkî
Vengdayîşê Abdullah Ocalanî grûbêka gerîlayan ke nameyê Grûba Aştî û Komelê Demokratîk dabi xo, Eşkefta Casenê ya şaristanê Silêmanî yê başûrê Kurdîstan bi merasîmêko tarîxî çekê xo veşnayê. Grûba Aştî û Komelê Demokratîkî 30 gerîlayan ra ameyêne pê, 15ê ci cinî û 15ê ci zî camêrd bîyê. Hemsereka Konseyê Rayberdişî ya KCK’yî Besê Hozat zî merasîmî de ca girewt. Kurdîstan û Tirkîya ra û xeylê welatanê dinya ra rojnameger, nuştox, sîyasetmedar, huqûqnas, zanyar, temsîlkar û rayberê sazgehan beşdarê merasîmî bîyê.
Meclîs de Komîsyon awan bi
Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî her tim waşt proses binê banê Meclîsî de bêro nîqaşkerdene. Her çeng xeylê reyan prosesê çareserî dest pêkerdê zî tu wext binê banê Meclîsî de nêameyê munaqeşakerdene. Reya yewine Meclîs de seba çareserîya meseleyê kurdî 5ê tebaxe de bi nameyê “Komîsyonê Demokrasî, Waûbirayî û Piştîdayîşê Mîllî” awan bi. Komîsyonê Meclîsî Dayîkanê Aştî ra heta sazgehê huqûq û baroyan, sazgehê xebatkaran û cigêrayîşan, cinî û ciwan, akademîsyen, û xeylê derûdorê cîyayî goşdarî kerdê. Destpêkê awanbîyayîşê komîsyonî ra waştişê sazgehanê demokratîk û raya pêroyî ya Kurdîstanî û partîyanê demokratîk o bi ke komîsyon şêro Girawa Îmralîyî û Rayeberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî goşdarî bikero. Komîsyon dima ke prosesê goşdarîkerdişê qedîna, 21ê teşrîna peyêne de kombîyayîşê 18. de qerarê şîyayîşê Girawa Îmralîyî girewt. CHP û Grûba Yenîyolî vera şîyayîişê Girawa Îmralîyî vejîyayê û endamê xo nêerşawitî Îmralîyî.
Komîsyon şi Girawa Îmralîyî
Endamê komîsyonî ke Serekwekîla DEM Partî Gulîstan Kiliç Koçyîgît, Cagirê Serekê Pêroyî yê MHP’yî Fetî Yildiz û Cagirê Serekê Pêroyî yê AKP’yî Huseyîn Yaymanî ra ameyêne pê, 24ê teşrîna peyêne de şîyê Girawa Îmralîyî û Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî reyde pêvînayîş kerd. No pêvînayîş zî tarîxê Kurdîstan û Tirkîya de cayê xo girewt. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan reya yewine keye, avûkat û endamanê Heyetê Îmralîyî yê DEM Partî ra vete bi hewayêko fermî endamanê partîyanê sîyasî reyde pêvînayîş kerd.Abdullah Ocalan pêvînayîşî de têkilîyanê kurd û tirk ê tarîxî ser o vindert û waşt çar dewletê herra Kurdîstanî ser o îqtîdar ê, huqûq û heqanê kurdan bişinasnê. La Komîsyonê Meclîsî 4ê kanûne de ke kombîyayîşê xo yê 19 kerd, detayê pêvînayîşê Îmralîyî bi pêroyî şarî reyde pare nêkerd û tayê cayê birnayê û bi nê hewayî pare kerdê.
Endamê Têgêrayîşê Azadêye xo vakurî ra ant
Sewbîna gamanê tarîxî ra yew zî xo vakurî ra antişê endamanê Têgêrayîşê Azadîye bi. Rayberîya Têgêrayîşê Azadîye yê Kurdîstanî 26ê teşrîna verêne de bi eşkerayîyêka tarîxî Qendîl de eşkera kerd ke seba ke vernîya prosesî akerê heme hêzanê xo vakurê Kurdîstan û Tirkîya ra apey ancenê. Na gama tarîxî ra pey ame vatene ke proseses de xetimîyayîş bîyo û seba ke no xetimîyayîş abo, înîsîyatîfê Abdullah Ocalan, Têgêrayîşê Azadîye hêzê xo antê teberê sînorê vakurê Kurdîstanî. Eşkerayîya Rayberîya Têgêrayîşê Azadîye heme dinya de gulbang da û sey gamêka averşîyayîşê prosesî ameye şîrovekerdene.
Abdullah Ocalan: Ganî qanûnê azadîye bêrê viraştene
Komîsyona Meclîsî dima ke prosesê goşdarîkerdişê qedîna, vîyart merheleya dîyine. Merheleya dîyine ya xebatanê Komîsyonî zî amadekerdişê metnêko pêşnûmuneyê qanûnî yo. Nê esasî ser o komîsyonî waşt ke heme partîyê sîyasî raporanê xo amade bikerê û pêşkêşê komîsyonî bikerê. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî zî 6ê kanûne de Konferansê Aştî û Komelê Demokratîk ê Mîyanneteweyî yê DEM Partî rê mesaj erşawit û waşt ke prosesê Aştî û Komelê Demokratîk prensîbanê “Qanûnanê hemwelatîbîyayîşo azad, Qanûnanê Aştî û Komelê Demokratîk û Qanûnanê Azadîye” ser o bêro averberdene.
Xebatê komîsyonî 2 aşmî ameyê dergkerdene
Komîsyonê Meclîsî dimyaê raporê partîyanê sîyasî antê pêser, dest bi amadekerdişê metnêko hempar ê raporan kerd. Seba nuştişê raporo hempar her partîyê endamêkê xo wezîfedar kerd. Endamê komîsyonî yê DEM Partî Cengîz Çîçek, Cagirê Serekê Pêroyî yê MHP’yî û endamê komîsyonî Fetî Yildiz, Endamê komîsyonî yê AKP’yî Abdulhamît Gul û endamê komîsyonî yê Grûba Yenîyolî Bulent Kaya hetê partîyanê xo ra seba nuştişê raporî ameyê wezîfedarkerdene. Komîsyonê Meclîsî ke heta peynîya aşma kanûne do bixebitîyayêne, seba amadekerdişê metno hempar ê raporanê partîyanê sîyasî nêresa peynîya kanûne û nê semedî ra xebatê xo 2 aşmî derg kerdê.
Abdullah Ocalan: Wa serra newîye biba serra aştî û demokratîkbîyayîşî
Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî bi wesîleya serrneweyî mesajêk erşawit. Mesajê xo de îşaret kerd ke problemî bi polîtîkayanê ewleyî nê, bingeyê têduştîya şaran, demokrasî û azadîye ser o eşkenê bêrê çareserkerdene. Abdullah Ocalanî seba rewşa Sûrîye û Hêzanê Sûrîya Demokratîke (HSD) zî eşkera kerd ke ganî Peymana 10ê Adare bingeyê qebulkerdişê yewbînan û îdarekerdiışêko nemerkezî ser o bikewa merîyetî û Tirkîya zî nê prosesî de bi rolêko pozîtîfe têbîgêra.
Serra 2026î de rojevo sereke viraştişê qanûnan o
Komîsyonê Meclîsî kombîyayîşê xo yê peyêne yê 24ê Kanûne de qerar girewt ke xebatanê xo 2 aşmî derg bikero. Yeno pawitene ke Komîsyon 2026î de zî xebatanê xo bidomno. Serra 2026î de karo sereke yê komîsyonî seba ke bingeyê huqûqî bêro ca, goreyê pêşnîyazanê partîyanê sîyasîy metnêko hempar amade bikero û teslîmê Komîteyê Pêroyî yê Meclîsî bikero.Yeno pawitene ke amadekerdişê metnê hempar yê raporan aşma çeleyî de biqedîyo û heta aşma sibate Komîteyê Pêroyî yê Meclîsî de bêro nîqaşkerdene. Metnê hemparî de kamcîn pêşnîyazî do ca bigîrê, pêşnîyazê DEM Partî yê sey caardişê heqê hêvî yê Abdullah Ocalanî, heqê perwerdeyîya fermî ya ziwanê dayîke û qanûnê hemwelatîbîyayîşo seypê û azad do ca bigîrê yan kamcîn qanûnî do ca bigîrê, yeno meraqdardene.
Heyetê DEM Partî do şêro Girawa Îmralîyî
Abdullah Ocalanî ke sermuzakerekerdox o, mesaj û qiseyê ey hetê raya pêroyî ra zî yenê meraqdardene. Heyetê DEM Partî ke parlementera Wanî Pervîn Buldan, parlamenterê Rihayî Mîthat Sancarî û endamê Buroyê Huqûqî yê Seserre avûkat Faîk Ozgur Erolî ra yeno pê, destpêkê aşma çeleyî de do şêro Girawa Îmralîyî û Abdullah Ocalanî reyde pêvînayîş bikero. No pêvînayîş badê raporanê partîyanê sîyasî do bibo pêvînayîşo yewin.
Yeno pawitene ke serra 2026î de viraştişê qanûnan seba çareserîya meseleyê kurdî û rewşa Vakur û Rojhelatê Sûrîye do bibê babetê sereke yê prosesî.
