Hemsereka OHD’yî Ekîn Yeter Moray ke komîsyonê meclîsî de qisey kerd, îfade kerd ke bi caardişê heqê hêvî bi hezaran girewteyê sîyasî do tira îstîfade bikerê û vat: “Bi caardişê heqê hêvî do rayîrê demokratîkbîyayîşî zî abo.”
Kombîyayîşê Komîsyonê Demokrasî, Waûbirayî û Piştîdayîşê Mîllî yê 13. dest pêkerd. Roniştişo yewin de Komela Huqûqnasan, Komela Huqûqnasanê Seba Azadîye (OHD), Komela Huqûqnasanê Demokratîk ê Komelkî (SODAP) û Komela Cigêrayîşanê Huqûqî (HUDER) ameyê goşdarîkerdene. Roniştişo diyîn de zî do Prof. Dr. Abdurrahman Eren, Prof. Dr. Faziz Husnu Erdem, Prof. Dr. Îlhan Uzulmez, Prof. Dr. Mahmut Koca, Prof. Dr. Bahrî Ozturk bêrê goşdarîkerdene.
Roniştişo yewin de ewile Komela Huqûqnasanê ra Mehmey Melîh Gulserenî qisey kerd. Mehmet Melîh Gulserenî îfade kerd ke prosesê çekronayîşî de amadekerdişê pêşnîyaza qanûnî berpirsîyarîya komîsyonî yo û wina vat: “Destpêkî de eşkenê heqanê komelî ser o vinderê. Ey ra pey qanûnê înfaz û têkoşînê vera terorî de eşkenê sereraskerdişan bikerê.”
‘Awanbîyayîşê komare ra dewayê sîyasî est ê’
Hemserekê OHD’yî Serhat Çakmak îfade kerd ke vengdayîşê Aştî û Komelê Demokratîkî îmkanêk awan kerdo û wina vat: “No vengdayîş şert û mercanê têduşt û azadan awan keno û nasname, cînsîyet, bawerîyê cîyayî eşkenê pîya biciwîyê. Komela ma nê îmkanî seba demokratîkbîyayîşê welatî zaf muhîm vînena. Awanbîyayîşê komare ra heta nika dewayê sîyasî yanî polîtîkî est ê. Muhamekerdişê Şêx Seîdî ra heta Seyîd Riza, muhamekerdişê 49an ra bigîre heta darbeya 1960î, darbeya 80an û muhamekerdişê ke hetê pratîkanê serranê 1990î ra ameyê afernayene. Dewayê demê rewşa awrte de rastîya sebebanê sîyasîyan nê welatî de eşkera kenê. Eke ma do bêhetî û xoserîya edaletî ser o munaqeşe bikerê, ganî ma mantiqê muhamekerdişanê îstîsnaî yê ke aye hewînenê ser o zî munaqeşe bikerê. Na çarçewa de ganî ma cigêrayîşanê ke bedilîyayîşanê qanûnîyan pêşnîyaz kenê û na çarçewa de xebitîyenê, înan ser o munaqeşa bikerê. Seba ke edaletêko xoser û bêhetî bêro teqezkerdene, ganî ewil awanîya komîteyê dozgeran, rêbazê xebata ey û bi taybetî rêzabanê tayînkerdişê endaman bêrê bedilnayene. Reyna heqê ziwanê dayîke yeno a mana ke heme kes eşkeno ziwanê xo yê dayîke bişuxulno. No heq hem metnê pêroyî yê Neteweyanê Yewbîyayen hem zî bendanê 2 û 26 ê Peymana Gerdûnî ya Heqanê Merdiman de, hem zî peymananê mîyanneteweyî yê heqanê sîvîl û sîyasî de yenê naskerdene. Reyna çekînceyê bendanê Peymana Ewropa ya Heqanê Gedeyan, Peymana Heqanê Herême û Kêmneteweyan ser o ameyê ronayene. Bi hewanayîşê nê çekînceyan ma eşkenê gamêka bîne aver şêrê.”
‘Bi caardişê heqê hevî do rayîrê demokratîkbîyayîşî zî abo’
Dima Hemsereka OHD’yî Ekîn Yeter Moray zî îfade kerd ke prosesê goşdarîkerdişî ra pey bi lez destpêkerdişê munaqeşayanê qanûnî muhîm o û nê çîyî vatî: “Goreyê daneyanê Tirkîya 4 hezarî ra vêşêr girewteyî est ê. Bi caardişê heqê hêvî xeylê girewteyê sîyasî zî do nê heqî ra îstîfade bikerê. Reyna seba demokratîkbîyayîşî Tirkîya zî do biba gamêka muhîme. Bi caardişê heqê hevî do rayîrê demokratîkbîyayîşî zî abo. Hepisxaneyan de qeyranêko merdimî est o. Heyetê Çimdarîyî rixmo ke girewteyanê sîyasîyan cezaya qedînaya zî înan veranêdano. Reyna hepisxaneyê newe yê tîpê S’yî de şert û mercê cuye yê girewteyan baş nîyê. Bi rejîmê qeyûman zî heqê weçînitişî yê welatijan destê înan ra yeno girewtene. Ganî nê nêzdîbîyayîşî bi temamî orte ra wedarîyê.”
Qiseykerdişan ra pey OHD’yî pêşnîyazê xo yê qanûnî sey rapor teslîmê komîsyonî kerdî.
