Temsîlkarê Taybetî yê DYA’yî (Dewletê Yewbîyayeyî yê Amerîka) Steve Witkoff do Berlîn de Serekê Dewlete yê Ukrayna Zelenskiyî reyde halê revîzekerdeyê planê aştîye yê ke Trumpî pêşkêş kerdo, qisey bikero. Witkoff, serê aşma Kanûne de Putînî reyde pêvînayiş kerdbi.
Planê aştîye yê ke Serekê DYA’yî Donald Trumpî seba qedîyayîşê şerê Rusya–Ukrayna pêşkêş kerdo û nêzdiyê waştişanê Rusya ercnîyeno, rojeve de cayê xo paweno. Temsîlkarê Taybetî yê Serekê DYA’yî Donald Trumpî, Steve Witkoff, nê peynîya hewteyî do şîro paytextê Almanya Berlîn û Serekê Dewlete yê Ukrayna Volodimir Zelenskîyî û rayberanê ewropayîjan reyde pêvînayişan bikero.
Witkoffo ke teşebusanê mîyankarîye yê mabênê Ukrayna û Rusya rê pêşengîye keno, do Berlîn de halê peyênê peymana aştîye ya ke ameya pêşkêşkerdene, dest bigîro. Witkoff, zamayê Trumpî Jared Kushnerî reyde 2’yê Kanûne de derheqê planê Trumpî de Moskova de Serekê Dewlete yê Rusya Vladîmîr Putînî reyde zî yew pêvînayiş kerdbi.
Trump seba ke serra newîye ra ver mabênê Rusya û Ukrayna de yew peyman bêro kerdene, zext keno. Seba naye zî xeylê wext o ke planê aştîye yê ke Trumpî pêşkêş kerdo ser o pêvînayişî dewam kenê. Rojnameyê Wall Street Journalî eşkera kerd ke Witkoff pêvînayişê Berlînî de Zelenskiyî reyde, Serekwezîrê Îngilîstanî Keir Starmer, Serekkomarê Fransa Emmanuel Macron û Serekwezîrê Almanya Friedrich Merzî reyde do pêvînayiş bikero.
Pêvînayişê Witkoff-Zelenskîy, çend rojî dima ke Ukrayna versîyonê revîzekerdeyê planê aştîye yê 20 maddayan pêşkêşê DYA’yî kerd, do bêro viraştene. No plan, tewr verî peynîya aşma Teşrîne de vejîyabi werte û bibi semedê xebatanê dîplomatîkan ê giran.
Waştişê Rusya – îtîrazê Ukraynaye
Waştişanê serkêşan ê Rusya mîyan de; sozdayîşê ci ke Ukrayna qet nêkewo NATO, sînorkerdişê hûmara leşkeranê artêşa Ukraynaye, kontrolkerdişê heme Donbasî hetê Rusya ra, şinasnayîşê kontrolê Rusya yê serê mintiqayanê Kirim, Donbas, Zaporîjhîa û Hersonî û Ukrayna de seba kesê ke rusî qisey kenê pawitiş bêro dayene, ca gênê.
Ukrayna qeyd kena ke nê waştişî yenê manaya teslîmîyetî û welatî peynî de vera îşxalê Rusya bêpawitiş veradenê.
Vera naye de, planê aştîye yê ke DYA pêşkêş kerdo û destpêk de 28 maddayan ra ibaret bi, la dima muzakerayanê Cenevre ra pey kerd 19 maddayî, hendê ke rayaumûmîye rê eşkera kerdo, terefgirê Rusya aseno.
Goreyê halê teslaxê verênî yê planî, DYA, Ukrayna ra waştbi ke mintiqayanê ke binê îşxalê Rusya de yê ra fek vera bido, NATO’yî xo vîr ra bikero û hûmara leşkeran sînor bikero û peymana muhtemele ra pey 100 rojan mîyan de şiro weçînayiş. Zelenskiyî vatbi: “Ya 28 maddayê giranî ya zî zimistano giran” û zehmetîya ke rî bi rî mendê ardbi ziwan. Welatanê Yewîya Ewropa zî, wexto ke detayê planî vejîyayî werte, nêrazîbhayîş mojnabi û waştbi ke serwerîya Ukrayna bêro pawitene.
