Hemserekê Kongreya Şarî Remzî Kartalî derheqê pêvînayîşê endamanê Komîsyonî yê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî reyde erjna û vat: “Rayber Apo dewlete hişyar kerde. Eke hetê dewlete ra gamî nêrê eştene do rîskî vejîyê meydan.”
Endamê Komîsyonê Demokrasî Waûbirayî û Piştîdayîşê Mîllî ke Serekwekîla Grûba Partîya Têduştî û Demokrasî ya Şaran (DEM Partî) Gulîstan Kiliç Koçyîgît, Cagirê Serekê MHP’yî Fetî Yildix û Cagirê Serekê Pêroyî yê AKP’yî Huseyîn Yayman ra ameyêne pê, 24ê teşrîna peyêne de qerarê Komîsyonî ser o şîyê Girawa Îmraliyî û Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî reyde pêvînayîş kerd. Pêvînayîşî de Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalan lazimtîyanê mutabakatêko sîyasî ser o vindert û waşt ke heq û estbîyayîşê şarê kurdî mîyanê çar dewletan de bêro şinasnayene. No pêvînayîş Kurdîstan, Tirkîya û Dinya gulbang da. Pêvînayîşî ser o munaqeşeyî dewam kenê. Komîsyonê meclîsî zî do derheqê pêvînayîşî de 4ê kanûne de kom bibo. Yeno zanayene ke detayê pêvînayîşî raya pêroyî reyde zî bêrê parekerdene. Hemserekê Kongreya Şarî Remzî Kartalî derheqê pêvînayîşê endamanê komîsyonî ke Rayberê Şarê Kurdî Adullah Ocalanî reyde kerdo, tesîrê ey ê prosesî ser o û xebatê ke ganî nika ra pey bêrê kerdene, nînan ser o Ajansê ma rê erjnayîşî kerdê.
Pêvînayîşê komîsyonî û mutabakato sîyasî
Remzî Kartalî îfade kerd ke şîyayîşê Komîsyonî Girawa Îmraliyî pêvînayîşêko ereykewte bi û vat: “No pêvînayîş seba averşîyayîşê prosesî muhîm o.” Remzî Kartalî dîyar kerd ke ganî komîsyon rewra bişîyêne Girawa Îmraliyî û vat: “Tewrê ereykewtişî zî zaf muhîm ni. Seba averşîyayîşê prosesî zî do rolêko sereke kay bikero. Seba ke averşîyayîşê prosesî erjnayîşanê Rayber Apoyî û pêşnîyazanê ey beno. Ma hêvî kenê ke komîsyon nika ra pey kar û xebatanê xo hîna lez beikero û o demo ke ameyo vîndîkerdene zî bêro telafîkerdene.”
Remzî Kartalî bale ant erjnayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî ser o ke komîsyonî ra vatbi lazimtî bi mutabakatêko sîyasî est a û qiseykerdişê xo wina domna: “Komîsyonê meclîsî temsîlîyetê îradeyê partîyanê sîyasî yo. Nê îradeyê şaranê Tirkîya Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî reyde pêvînayîş kerd. Yanî îradeyê şarê kurdî û û şaranê Tirkîya prosesî ser o qisey kerd. Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî pêvînayîşî de babetanê sey vejîyayîşê meseleyê kurdî, şerê çekdarî û awanbîyayîşê Komara Tirkîya ser o bi hewayêko hîra erjnayîşî kerdê û bale nat têkilîyanê kurd û tirk ser o. Şarê kurd û tirk pîya na komare awan kerde. La komare ra pey çira şarê kurdî ame înkarkerdene. Rayber Apo rayîrê çareserî pêşkêş keno. Ganî estbîyayîş û heqê şarê kurdî bêrê qebulkerdene û na komare biba komara kurd û tirkan. Seba ney zî qanûnî lazim ê.”
‘Tirkîya seba çareserî amade nîya’
Remzî Kartalî dewamê qiseykerdişê xo de derheqê babeta entegrasyonê Hêzanê Sûrîya Demokratîke (HSD) o hukmatê Şamî reyde ke ame rojevê kombîyayîşê komîsyonî yê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî reyde û wina domna: “Nê persê endamanê komîsyonî yê derheqê mutabkatê 10ê adare û entegrasyonê HSD’yî yeno manayê AKP û MHP çarçewaya rewşa Sûrîye de nêzdîyê babete benê. Seba ke îqtîdar wazeno sîstemo ke Sûrîye de ameyo awankerdene asta şenike de verdo û Rayberîya Xosere beşdarê hukmatê Şamî bikero û destkewteyanê şorişê Rojavayî zî orte ra wedarno. Pêvînayîşî de persê ke nê derheqî de ameyê persayene zî îspat kenê ke rojevê înan de çareserîya meseleyê kurdî çin o. Seba ney amade nîyê. No nêyeono qebulkerdene. Rayber Apoyî zî vato, lazim o heq û hiqûqê şarê kurdî mîyanê sîstemê Sûrîye de bêrê qebulkerdene û HSD wina mîyanê artêşê Sûrîye de ca bigîro. Peymana 10ê adare ya mabênê Rayberîya Xosere û hukmatê Şamî de ameya îmzakerdene de zî reyna Tirkîya astengîyan vejena.”
‘Lazim o êdî hetê huqûqî ra gamê şênberî bêrê eştene’
Remzî Kartalî dîyar kerd ke rixmê gamanê tarîxî yê ke Têgêrayîşê Azadîya Kurdîstanî eştê zî dewlete tu gamî nêeştê û wina vat: “Rayber Apo bi eşkere hişyar kerd ke eke proses bi serkewte encam bibo, do mekanîzmayê darbeyî bikewo merîyetî. Heta nika çira meseleyê kurdî nêameyê çareserkerdene, tesîrê hêzanê teberî û zereyî prosesanê çareserî, hêzanê zereyê dewlete de ke senî çareserîya meseleyê kurdî asteng kenê, bi hewayêko hîra erjnayî. Seba ke komplo vera prosesî nêro kerdene, Rayber Apo dewlete hişyar kerd. Waşt ke proses derg nêbo. No proses çend derg bo, do hende rîskî vejîyê. Seba zaf derg nêbo ganî îqtîdar û dewlete karê xo bikerê. Lazim o êdî gamê şênberî bêrê eştene.”
‘Ganî detayê pêvînayîşî raya pêroyî reyde bêrê parekerdene’
Remzî Kartalî waşt ke detayê pêvînayîşî raya pêroyî reyde bêrê parekerdene û wina qisey kerd: “Tay hêzê vera prosesî ziwanêko negatîf şuxulnenê. AKP rayîr dana înan. Bi taybetî zî medyaya girêdayeyê AKP’yî zemînî awan kena. Seb ake no proses mîyanê şarî de aver şêro lazim o detayê pêvînayîşê Îmraliyî raya pêroyî reyde bêrê parekerdene.”
‘Ganî şarê kurdî qanûnan de bêro şinasnayene’
Remzî Kartalî derheqê merheleya 2. a xebatanê komîsyonî yê amadekarîyanê pêşnûmaneyanê qanûnî ser o zî vindert û vat : “AKP û çapemenîya ke destê AKP’yî de ya wina mojnenê ke sey ke hêzê çekdarî do senî çekî ronê, nê ser o ganî çi gaman bierzê, munaqeşeyan kenê. Rayber Apo zî nê qebul nêkeno. Çîyêko winas^İn mumkin nîyo. Gerîla seba azadîya şaranê Kurdîstanî, şaranê Tirkîya û herêma têkoşîn da. Nê semedî ra zî ameyîşê înan û çekronayîşê înan bi qanûnan beno. Lazim o şarê kurdî bi hewayêko qanûnî bêro şinasnayene. Ganî ney ser o munaqeşeyî bêrê kerdene. Yanî ganî estbîyayîş û huqûqê şarê kurdî, heqê ziwanê Kurdkî bêrê qebulkerdene. Ganî çarçewaya ke endamê PKK’yî senî beşdarê sîyaseto demorkatîk bibê, qanûnê bêrê amadekerdene. Reyna ganî girewteyê sîyasî veradîyê. Çapemenîya Tirkîya seke tayê do şêrê teberê welatî, efû bikerê û bêrê muhakemekerdene, munaqeşeyan kenê. No raşt nîyo. Serok Apo zî vano, ‘Demo ke şima mi qebul bikerê lazim o şima heme embazanê mi zî qebul bikerê.’”
‘CHP goreyê waştişê AKP’yîş têgêraye’
Remzî Kartalî peynîya qiseykerdişê xo de nêşîyayîşê CHP’yî yê Girawa Îmraliyî ser o zî dîyar kerd le CHP goreyê waştişê AKP’yî têgêraye û vat: “Seba CHP’yî kemaneyêko gird o. Meseleyê kurdî bi demokrasî çareser beno. Partîya ke komara Tirkîya awan kerd, CHP bîye. Seba demokratîkkerdişê komare zî ganî CHP rolê xo kaybikera. Nêşîyayîşê CHP’yî hem seba prosesî û hem zî seba CHP’yî kemaneyêko pîl o. CHP bi nê qerarî goreyê komanê nîjadperest ke vera nê prosesî vejîye, têgêraye.”
