Hemserekê DBP’yî yê Wanî Cemal Demîrî ke derheqê prosesî de qisey kerd, bale ant ser vurnayîşê qanûnan û da zanayene ke seba averşîyayîşê prosesî ganî seba Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî heqê hêvîye bêro caardene.
Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî, 27ê Sibate de Vengdayîşê “Aştîye û Komelê Demokratîkî” kerd û Kurdistan û Tirkîya kewtî prosesêkê neweyî yê aştîye. Partîya Karkeranê Kurdistanî (PKK) bi awayêkê erênî verpers da vengdayîşê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî û 11ê Temuze de bi merasîmêk çekê xo veşnayî. Dima nê merasîmî ra, gamê ke do dewlete û îqtîdarê Tirkîya bierzê kewtî rojeve, la hema zî gameyêka eşkera nêerzîyaya.
Hemserekê Partîya Herêmanê Demokratîkan (DBP) yê Wanî Cemal Demîrî, derheqê prosesî de ajansê ma rê qisey kerd û veng da ke wa wayîrê prosesî bivejîyo.
Vîyarteyê prosesî
Cemal Demîrî, bal ant ser vîyarteyê Vengdayîşê “Aştîye û Komelê Demokratîkî” yê Rayberê Şarê Kurdî Abdullah Ocalanî û da zanayene ke Rojhelato Mîyanên mîyanê herbê dinya yê hîrêyînî de yo. Cemal Demîrî ard ziwan ke rewşa Iraq, Îran û Sûrîye çiman ver de ya û va: “Rojhelatê Mîyanênî de hetê serdestanê dinya yê emperyalîstan ra sînorê ke tebîî nîyê ameyî viraştene. Kurdistan hetê çar dewletan ra ameyo letekerdene, parekerdene û perçekerdene. No zî beno sebebê probleman. Hem zî mîyanê Filîstîn û Îsraîlî de zî problemê pîlî est ê û herbê dinya yê hîrêyînî tebîî ke vejîya werte. Dewleta Tirkîya zî dî ke kewna mîyanê krîzêkê sîyasî, komelkî û îdarî û mîyanê şerî. Hişmendîya dewlete û temsîlkaranê aye na raştîye dî û şîyî hetê Rayberîye. No bi waştişê yan zî bi zerrîya înan nêbi, la mecbûr mendî ke şîrê Îmraliyî. Vîyarteyê 27ê Sibate no yo.”
‘Demê çekan qedîyayo’
Cemal Demîrî îzeh kerd ke vengdayîşê 27ê Sibate tarîxî yo û Têgêrayîşê Azadîye û xebatê ci derbazê qonaxêka bîne bene û wina dewam kerd: “Rayberîye vengdayîşê xo yê yewinî de zî vana ke demê çekan qedîyayo û êdî ê têkoşînê xo de çekan veşnenê. Nasname û estbîyayîşê kurdan nika hetê pêro dinya û Tirkîya ra yeno naskerdene û qebûlkerdene, coka demê çekan qedîyayo. Ewro ra dima heqê kurdan ê demokratîk û merdimîye, bi hacetanê demokrasî zî merdim eşkeno bîyaro ca. Seba naye nameyê vengdayîşî hetêk ra ‘Aştî’ hetêk ra zî ‘Komelê Demokratîkî’ ya. Bi xîretê vûrîyayîşê komelêko demokratîk êdî Têgêrayîşê Azadîye eşkeno netîce bigîro. Seba naye zî Rayberîye vengdayîşê xo de vana ke barî herî zêde milê komelî û sîyasetî ser o yo.”
‘Mana veşnayîşê çekan qerardarî ya’
Cemal Demîrî dewamê qiseykerdişê xo de îfade kerd ke ganî sîyasetê kurdan zî prosesî rê bibo verpers û binê cî xêz kerd ke ganî karê sîyasetê demokratîkî goreyê ray û usûlanê xo bêro şuxulnayene û wina dewam kerd: “Hişmendî û hacetê dewlete qanûn ê, ganî qanûnan û qanûnê bingeyênî de vurnayîşî bibê. Têgêrayîşê Azadîye fedekarîyêka zaf pîle kerde û çekê xo zî veşnayî. Tu hetê dinya de emsalê sey helwesta biqerare ya Têgêrayîşê Azadîye çin ê. Veşnayîşê çekan zaf tarîxî û biqîmet o û manaya xo ya zaf pîle esta. Mana veşnayîşê çekan teslîmnêbîyayîş o û vatişê ‘Ma biqerar ê û bi îradeyê xo çekanê xo veşnenê’ yo. Na helweste raya pêroyî û dewletanê dinya ser o tesîrêko zaf pozîtîf kerd. No qerar rehet nêameyo dayene û ganî dewlete zî êdî gameyêka eşkera bîerza.”
‘Ganî qanûnê înfazî bêro vurnayene’
Cemal Demîrî ard ziwan ke ganî dewlete bi qanûnan dest bi game eştene bika û da zanayene ke ganî verî qanûnê înfazî bivurna. Cemal Demîrî va ke hişmendîya verêne ya dewlete hema zî dewam kena û wina dewamê qiseykerdişê xo kerd: “Veradayîşê hevalanê ma yê ke 30 serrê xo zere de temam kerdê, bi qeraranê Heyetê Kontrolî yê Îdareyî yeno astengkerdene. No goreyê qanûnanê ewroyênan zî nîyo. Girewtiş û veradayîşê kesan tenya bi qerarê mehkemeyan beno, bi qeraranê heyet û komîsyonan nêbeno û na yew nakokîya pîle ya. Komîsyono ke binê banê Meclîsî de yeno awankerdene, ganî verî dest bîerzo nê meseleyan. Hem zî hevalê nêweşî zaf ê û seba veradayîşê înan hewceyê qanûnêkê neweyî çin o. Xanî qanûn seba veradayîşê înan munasîb o. Mehkûman erşawenê Sazgehê Tibê Edlîyî (ATK), ATKyî goreyê rewşa mehkûmî raporêk amade keno û dozger û dadger mecbûr ê ke qerarê veradayîşî bidê. La heyf ke no nêno caardene û krîzî vejîyenê. Proses dewam keno û ma beyanatanê rayedaranê dewlete de zî vînenê ke ê zî şinê hetê Rayberîye. Hêvîya ma awa ke gamê ke Têgêrayîşê Azadîye eştî bêcewab nêmanê.”
‘Ganî verê betlane komîsyon biameyêne awankerdene’
Cemal Demîrî behsê komîsyonî kerd ke do binê banê Meclîsî de bêro awankerdene û wina peynîya qiseykerdişê xo ard: “Waştişê Rayberîye û rêxistinanê ma zî o bi ke komîsyon verê ke parlemento bikewo betlane bêro awankerdene û dest bi xebatanê xo biko. La nêawankerdişê komîsyonî ramojneno ke wazenê prosesî tayêk derg bikerê. Ganî verê tetîle pêro kar û barê komîsyonî ameyêne kerdene. Ma zî zanenê no mesele mîyanê di-hîrê mengan de çare nêbeno û tayêk wext lazim o. Meseleya Kurdan meseleyêka winasî ya ke ganî vurnayîşanê qanûnê bingeyênî û hişmendîye de bêra çarekerdene. No zî karê parlementoyî yo û şar û sazyên komelkî zî ganî paştî bidê ke no mesele bêro çarekerdene û ma serbikewê.”
