Duran Kalkanî ard ziwan ke îqtîdar peyê cigêrayîşê çareserîye de nîyo û zîhnîyetê înkar û îmhayî yê vera kurdan canêverdayo û vat: “Bê azadîya Rayber Apoyî qet kesêk nêeşkeno şervanêkî/e nê koyan ra bîyaro war.”
Endamê Akademîya Zanistanê Sosyalan a Abdullah Ocalanî Duran Kalkanî programêkê taybetî yê Medya Haber TV’yî de rojdem erjna. Kalkanî serrgêra ci ya verêne de qala Prosesê Haştîye û Komelê Demokratîkî kerd. Qiseykerdişê Kalkanî ra qismêk wina yo:
“Ma reyna menga teşrîna verêne de yê. 1ê teşrîna verêne de bi Devlet Baçelîyî nê prosesî dest pêkerd. 22ê teşrîna verêne de meclîs de bi qiseykerdişê Bahçelîyî gamêke ameye eştene. 23ê aşme badê çar serran Rayber Apoyî reyde pêvînayîşêk ame kerdene û proses aver şi. 27ê sibate de bi Vengdayîşê Haştîye û Komelê Demokratîkî proses bi wayîrê nasnameyî. Proses serrêka xo keno de. Zerreyê na serre de zaf çîyî bîyî. Eke serrêke verî kesêk bivatêne wina beno pêrune vatêne o gej o. Rayber Apoyî, PKK’yî û hetê kurdan vatişê xo kerdî. PKK’yî xo fes kerd û têkoşîno çekdar vindarna. 11ê temmuze de koma Haştîye û Komelê Demokratîkî çekê xo vêşnayî mojna ke semedê sîyasetê demokratîkî qerardar ê. Kurdan nê kerdî.
Rixmê nê pêrune hetê bînî ra bedilnayîşêk çîn o. Devlet Bahçelîyî yarojî qisey kerd. Senî ke vatişanê xo yê sey “Wa bêro meclîs de qisey bikero, koma DEM Partî de qisey bikero, Anqara de sîyaset bikero” xo vîra kerdî. Inkey vano, “Wa Îmrali ra prosesî îdare bikero, wa şertanê rehîne de veng bido Rojawanî!” Şertanê rehîne de çew eşkeno se bikero? Sîstemê îşkenceyî yê Îmrali de çi eşkeno bêro kerdene? Devlet Bahçelîyî no xo vîra kerd? Serrêke vîyarte; Qey vatişê xo nêardî ca?Qet peyê vatişanê xo de nêvindeno. Senî ke xo vîra bikero. Vatişê peyser şîyî. Têna bi vatişê “Raybero Ronayoxî” vano qey eşkeno ma bixapîno.
Rayber Apoyî vat: “Ez ne xapînena, ne zî xapîyena.” Ma ehmaq nîyê, qij zî nîyê. Wa her kes raşt ronişo û raşt qisey bikero.Wina nêbeno. No gure wina rayra nêşino. Ti soz danê û dima pêde pêde vatişê xo ra agêrenê, prosesî ra vila kenî. Şar nêzano no kay o? Nê vano no xîle yo. Rayber Apo ê şertan de senî keno?
Xora ma sere de adirbirnayîş îlan kerd. Ma vat, ma qeraran anê ca la şartêkê ma est o: Eke Rayber Apo îdare bikero…
Înan vat semedê qedînayîşê têkoşînê çekdarî kongre bikerê. Rayber Apoyî vat. Ma Rayber Apoyî rê mektub nuşt û verê çapemenîye de zî vat: “Ma kongre kenê, qeraran genê û la nêanê ca.” Têna Rayber Apo eşkeno nînan bîyaro ca. Eke Rayber Apo bibo azad, xebate rayra bero, bibo îdare eşkeno nê bikero. Nêbo nêeşkeno.
La qet bedilnayîşêk nêbi. Wazenê şertanê rehîneyî de wa her çî Rayber Apo bikero. No wina nêbeno. Seba ke îqtîdar wina keno, kesê ke rant dima yê ê zî hêriş kenê. Hende zî zaf ê, heqaret kenê. Wina haştîye bena? Wina demokrasî beno? Wina çareserî bena? Nê rîyê tewirê AKP û MHP’yî ra benê.Înan ke vat, Ma do prosesî bikerê prosesê wayûbiratîye , prosesê çareserîye nêkerd. Semedê komelî nêxebitîyayî. Sozê xo nêardî ca. Têkoşîn nêkerd. Bewlî yo ke eslê xo de nîyetê înan çîn o. Ê bînî zî hetanê ke rant dima yê, înan ra tersenê.
Sîyasetê Tirkîya binê tesîrî de mend. Tay partîyê muxalefetî estê; pozîtîf nizdî benê la îqtîdarî ne zîhnîyet û ne zî sîyasetê înkar û îmhayî vera kurdan caverdayo. Estbîyayîşê kurdan nêameyo naskerdene, Kurdî rê nêvano kurd. Qala hetê kurdan nêkeno. Qala heqanê kurdan nêkeno. Estbîyayîşê meseleya kurdan qebul nêkeno. Wina eseno ke cigêrayîşêkê çareserîye zî çîn o. Vera pêro kerdişanê ma çîyêko pozîtîf çîn o. Komîsyon têna qiseykerdişan keno.
Qet bewlî nîyo sebeno. Peynî de beno ke qanûnê pîşmanîye vejê. Ma inkey ra vajê; Çîyo winayên tesîrê kesêkî zî nêkeno. Bê azadîya Rayber Apoyî qet kesêk nêeşkeno şervanêkî/e nê koyan ra bîyaro war. Çewras serrî bipawê zî çîyo winayên nêben. Se kenê wa bikerî, çi vanê wa vajî nêeşkenê çîyê winayênî bidê kerdene. Wa ma ra çîyo winayên nêro pawitene.
Nê hêtî ra îqtîdar raşt nizdîyê mesele nêbeno. Bedilnayîşêkê zîhnîyet û sîyasetî nêbi. Taktîk kenê, polîtîka kenê. Çîyo ke kenê no yo, fam beno. Ma senî vajê? Eslê xo de semedê tesfîyekerdişê PKK’yî çîyo ke destê înan ra yeno kenê. Ma semedê stratejîya sîyasetê demokratîkî qerardar ê. Wa verê nê bêro akerdene, wa zemîno huqûqî û sîyasî yo ke hewce keno bêro pêardana; semedê nê çîyo ke hewce keno ma sey rêxistine hazir ê ke bîyarê ca.”
