Protokolê Şaristananê Wayûbirayîye yo mabênê Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî û Şaredarîya Rennesî ya Fransa de, Rennes de ame îmzakerdene. Hemşaredaran Serra Bucak û Dogan Hatunî îfade kerd ke protokolo yewin tena hemkarîyêka teknîke nîya, eynî demî de hemparîya nirxan a seypêyîye û demokratîk a, Şaredara Şaredarîya Rennesî Nathalie Appéré zî va ke dostîya 40 serran bi protokolî bîye fermî.
Protokolê Şaristananê Wayûbirayîye ke mabênê Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî û Şaredarîya Rennesî ya Fransa de warêko hîra de ke îdareyê eşteyanê huşkan ra heta hemkarîya kulturî amanc keno ke xebatê hemparî bêrê kerdene, Rennes de ame îmzakerdene. Protokolo ke Hemşaredarê Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî Serra Bucak û Dogan Hatun û Şaredara Şaredarîya Rennesî Nathalie Appéré îmza kerd, seba Rennesî 20 serran ra dima protokolê şaristananê wayûbirayîye yo yewin o, eynî demî de protokolê hemkarîya fermî yo yewin ê warê mîyannetewî yê Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî yo.
‘Tîya nika keyeyê şima yo zî’
Şaredara Şaredarîya Rennesî Nathalie Appéré ke merasîmê îmzakerdişî de qisey kerd, bal ante ser o ke bi muzîk û kulturî têhetardişê merdiman manayêko unîversal gêno xo ser û keyfweşîya xo îfade kerd ke ê Hemşaredaranê Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî Serra Bucak û Dogan Hatun û endamanê heyetî awanîya şaredarîye de pêşwazî kenê. Appéré îfade kerd ke na awanîya ke ê sey keyeyê şarî vînenê, tede pêşwazîkerdişê heyetê Amedî rûmetêko gird o û va: “Tîya nika keyeyê şima yo zî.”
‘Gamêka tarîxîye ameye eştene’
Appéré ke îfade kerd ke dostîya 40 serran bi nê protokolî bîye fermî, va ke hetê yewbîyayîşê kok û qederê her di şaristanan ra gamêka tarîxîye ameya eştene. Appéré destnîşan kerd ke na peymane seba Rennesî 20 serran ra dima protokolê şaristananê wayûbirayîye yo yewin o û coka manayêka cîya gêno xo ser. Appéré ke ard vîrardene ke tradîsyonê şaristananê wayûbirayîye yê Rennesî vîyarteyêko biqewet o, bale ante ser o ke her wayûbirayîye muhîmîya xo ya tarîxîye ya orîjînale est a.
‘Prosesî serra 1979î de dest pê kerd’
Appéré ke destnîşan kerd ke protokolê şaredarîya wayûbirayîye tena mabênê di sazgehan de ney, eynî demî de temsîlê parekerdişê nirxan ê seba awankerdişê ameyoxêko aştîwaz ê mabênê di şaran de yo zî, va ke têkilîyê mîyannetewî waranê xebate yê bingeyênan ê şaristanê Rennesî ra yew o. Aye ke tarîxê piştîpêdayîşê Amedî reyde ard ziwan, va ke prosesî serra 1979î de bi vengdayîşê Mehdî Zanayî şaristanî rê otobusî ameyî şawitene, dest pêkerdo û serranê 2009-2011î de bi projeyê neweraawankerdişê Taxa Ben û Senî xorîn bî. Appéré îfade kerd ke bi prosesê qeyûman ê serra 2016î û tepîştişê şaredaran têkilî biryaye, la reyna zî têkoşînan dewam kerd.
Aye va ke Amed û Rennes de kapasîteyê pîlkerdişê nirxanê têkilîyan û demokratîkan est o û va: “Ewro rîpelêko newe yeno akerdene; ma do dewam bikerê ke yewbînan rê bibê îlham û yewbînan dewlemend bikerê.”
Hemşaredare Bucak: Manayê têhetameyîş gird o
Hemşaredare Serra Bucak, qiseykerdişê xo bi silamdayîşê heme mêmanan dest pêkerd. Hemşaredare Bucak va ke pêşwazîkerdişêko germ û dostane yê Şaredarîya Rennesî ê rûmetdar kerdî û îfade kerd ke no têhetameyîş tena mabênê di şaredarîyan de ney, mîrasê dostî û têkoşînêko hempar ê serranê dergan ê mabênê şarê Kurdan û Bretonan de zî manayêko gird gêno xo ser. Hemşaredare Bucak bal ante ser o ke têkoşînê şarê Kurdan ê se serran ra zafêr vera înkar û asîmîlasyonî seba demokrasî, azadî û estbîyayîşî ya. Rennes de zaf rind yeno zanayene û va ê bawer kenê ke piştîpêdayîş do hetê nifşanê neweyan ra zî dewam bikero.
Hemparîya nirxanê demokratîkan
Hemşaredare Bucak ke destnîşan kerd ke badê demêko ke tatbîqê qeyûman ê 8 serran îradeyê şarî nêame hesibnayene, ê Rennes de sey hemşaredaranê weçînayeyan yenê pêşwazîkerdene înan rê manayê xo gird o, bal ante ser o ke no protokol tena hemkarîyêka teknîke nîya, eynî demî de hemparîya nirxan a seypêyîye û demokratîk a. Hemşaredare Bucak va ke parekerdişê tecrube, têkoşînê demokrasîye, rayîrê azadîye yê cinîyanê Kurdan do yewbînan rê piştî bido û biqewet biko.
‘Ma reya yewine protokolêko wayûbirayîye yo mîyannetewî îmza kerd’
Hemşaredare Bucak ke ard vîrardene ke Şaredarîya Amedî ya Şaristanê Girdî vîyarte de tu têkilîya şaristananê wayûbirayîye ya mîyannetewîye çin bîye, destnîşan kerd ke bi sebebê polîtîkayanê teda no mumkun nêbî la ewro reya yewine protokolêko wayûbirayîye yo mîyannetewî îmza kerdo û va: “Şaredarîya wayûbirayîye ya xerîbe ya yewinîye ya Amedî Rennes bîye, no seba ma zaf qîmetdar o.”
Hemşaredar Hatun: Pirdê dostîye ameyî ronayene
Hemşaredar Dogan Hatunî zî qiseykerdişê xo Kurdkî kerd û bal ante nirxanê pîrozan ke ziwanê Kurdkî seba şarî gêno xo ser. Hemşaredar Hatunî ke bal ante muhîmîya tarîxî û sembolîkî ya Amedî ser o, îfade kerd ke şaredarê yewinî yê Amedî yo weçînaye Mehdî Zana roja ke ame wezîfeyî ser o, nameyêk şawit şarê Fransa rê û piştgirî waşt û pirdê dostîye yê Rennesî reyde ê serran de ameyî ronayene. Hemşaredar Hatunî destnîşan kerd ke ewro na dostî vurîyaya bîya têkilîyêka sazgehîye û biqewete ya mabênê şaran, sipasîya heme dostan kerd û ard vîrardene ke xeylê cayan de bi taybetî Rennes û Parîs de sazgehê Kurdan şarî reyde têkilî ronanê.
‘Ma waşt ke nê kulturî şarê Rennesî reyde pare bikerê’
Hemşaredar Hatunî ke bal ante ser o ke berhemardişê kulturî yê şarê Kurdan vîyarteyêko bi hezaran serran o, destnîşan kerd ke herra Amedî wayîrê medenîyetî yê 12 hezar serran a, nameyê kulturê înan zî herra xo ra yeno û no mîrasêko pîroz o. Ey îfade kerd ke ê wazenê nê kultur û ziwanî şarê Rennesî reyde pare bikerê û va: “Hêvîya ma ya ke şima pêro bêrê Amed û nê kulturê qedîmî cayê xo de bivînê û pîya rûmetdar bikerê.”
Hatunî ke îfade kerd ke her çiqas Rojhelatê Mîyanênî de serranê dergan ra nat şerî dewam kenê zî şarê Kurdan tu wext ne şer ne zî gonî nêgêrayo, tim wayûbirayîya şaran û xurtkerdişê înan pawito, va ke protokol zî nîşanê nê nêzdîyayîşê aştîwazîye ra yew o.
Badê merasîmê îmzakerdişî Hemşaredarê Bucak û Hatun, Şaredara Şaredarîya Rennesî Nathalie Appéré û beşdaran reyde govende girewte.
