Şirnex – Dayikên Aştiyê yên Şirnexê anîn ziman ku ji ber polîtikayên pişaftinê axaftina bi Kurdî di nava civakê de kêm dibe û wiha bang li malbatan kirin: “Divê dayik zarokên xwe bi Kurdî mezin bikin. Yên ku xwedî li zimanê xwe dernekeve dijminê ziman in. Heke zimanê me winda bibe hebûna me jî nîn e.”
Komara Tirkiyeyê ku li ser bingeha netew dewletê ava bûye. Komarê gelek ziman û nasnameya netewên cûda tune hesiband û zimanê tirkî û nasnameya Tirkitiyê li ser netewan ferz kir. Bi ferzkirina yek al, yek netew û yek zimanan re polîtikayên pişaftinê pêş xist û li dijî gelan û baweriyên cûda dest bi qîrkirinê kir. Yek jî ji van zimanan ku rastî polîtikayên pişaftinê û qîrkirinê hatiyê zimanê kurdi ye. Zimanê kurdî ji avabûna komarê ve rastî polîtikayên pişaftinê tê û ji mafê perwerdehiya fermî bêpar hatiye hiştin. Gelê kurd li dijî polîtikayên pişaftinê û qîrkirinê bi salane têdikoşin û di encama têkoşînê de bi sedan sazî, dezgeh û komeleyên ziman li Bakurê Kurdistanê xebatên ziman didin meşandin. Gelê kurd û gelên bindest ên zimanê wan rastî polîtikayên pişaftinê hatine her sal di 21ê Sibatê de; ku ji aliyê Konseya Giştî ya Rêxistina Perwerde, Zanist û Çandê ya Neteweyên Yekbûyî (UNESCO) ve weke “Roja Zimanê Dayikê ya Navneteweyî” hatiyê cîhanê derdikevin qadan û mafê ziman dixwazin.
Dayikên Aştiyê yên Şirnexê ku tevlî Kongreya Komeleya Ziman û Çandê ya Birca Belek bûn tekildarî 21ê Sibatê “Roja Zimanê Dayikê ya Navneteweyî” bal kişand ser girîngiya ziman û bang li malbatan kirin ku zarokên xwe bi zimanê kurdî mezin bikin.
‘Zarokên xwe bi zimanê xwe mezin bikin’
Ji dayikên Aştiyê Asya Tay anî ziman ku divê zimanê kurdî di nava civakê de bê parastin û wiha axivî: “Em dixwazin civanên me, zarokên me hemû bi kurdî biaxivin. Ferî zimanê xwe bibin. Ji ber ku her netew xwedî zimanek e. Divê em jî li zimanê xwe xwedî derbikevin. Bi taybet jî divê jin li zimanê xwe xwedî derbikevin. Ji ber ku yên zarokan mezin dikin dayik in. Ji ber vê yekê divê dayik zarokên xwe bi zimanê xwe mezin bikin. Banga me ji dayikan ew e ku bi zarokên xwe re bi kurdî biaxivin ku zimanê me winda nebe.”
‘Li zimanê xwe xwedî derbikevin’
Ji dayikên Aştiyê Emîne Alkiş jî bal kişand ser polîtikayên pişaftinê yên li dijî zimanê kurdî û ev tişt got: “Li dijî vê yekê xwedî li zimanê xwe derbikevin. Em ne li dijî zimanê tu kesî ne. Lê em li dijî kesên ku zimanê me tune dihesibînin. Em ê jî li dijî vê yekê xwedî li zimanê xwe derbikevin. Em ê zarokên xwe jî bi zimanê xwe mezin bikin. Yên ku xwedî li zimanê xwe dernekeve dijminê ziman in. Heke em xwedî derbikevin em dikarin mafê zimanê xwe jî bi dest bixînin. Hemû kes xwedî li zimanê xwe derdikeve. Divê em jî li zimanê xwe xwedî derbikevin.”
‘Dayik mamosteyên zarokên xwe ne’
Ji dayikên Aştiyê Kumrî Babat jî destnîşan kir ku axaftina zimanê kurdî di nav civakê de kêm bû ye û wiha dirêjî da axaftina xwe: “Heke em zimanê xwe winda bikin em ê hebûna xwe jî winda bikin. Banga min li hemû kesan e. Lê bi taybet jî ji dayikan re heye. Ji ber ku dayik mamosteyên zarokên xwe ne. Heke dayik xwedî li zimanê xwe dernekevin zarok jî bi Kurdî neaxivin. Bila zimanê me winda nebe. Heke zimanê me winda bibe hebûna me jî nîne. Hemû kes zimanê xwe diaxive. Yên ku dibêjin em kurd in divê xwedî li zimanê xwe derbikevin.”