• Kurmancî
  • Kirmanckî
  • |
  • Derbarê Me De
  • |
awelatnavend@gmail.com
Ajansa Welat
15 MIJDAR 2025
Encamek nîn e
View All Result
  • ROJANE
    Înîsiyatîfa Yekîtiyê: Divê tavilê cihê gora Seyîd Riza were eşkerkirin 

    Înîsiyatîfa Yekîtiyê: Divê tavilê cihê gora Seyîd Riza were eşkerkirin 

    88 sal in kurd di şopa Seyîd Riza de ne

    88 sal in kurd di şopa Seyîd Riza de ne

    ROJEVA 09ê MIJDARA 2025an

    ROJEVA 15ê MIJDARA 2025an

    Ji 70 milyar budçeyê tenê sedî 5 ji bo bajarên Kurdistanê hat veqetandin

    Ji 70 milyar budçeyê tenê sedî 5 ji bo bajarên Kurdistanê hat veqetandin

    Cegerxwîn û Arjen Arî li Amedê hatin bîranîn

    Cegerxwîn û Arjen Arî li Amedê hatin bîranîn

    Saruhan Oluç: Rejîma qeyûman wê êdî bi dawî bibe

    Saruhan Oluç: Rejîma qeyûman wê êdî bi dawî bibe

  • JIN
  • ÇAND
  • ABORÎ
  • POLÎTÎKA
  • EKOLOJÎ
  • CIVAK
  • TENDURISTÎ
  • DARAZ
  • CÎHAN
  • FORUM
  • PODCAST
  • VÎDEO
  • WÊNE
  • HEMÛ NÛÇE
  • ROJANE
    Înîsiyatîfa Yekîtiyê: Divê tavilê cihê gora Seyîd Riza were eşkerkirin 

    Înîsiyatîfa Yekîtiyê: Divê tavilê cihê gora Seyîd Riza were eşkerkirin 

    88 sal in kurd di şopa Seyîd Riza de ne

    88 sal in kurd di şopa Seyîd Riza de ne

    ROJEVA 09ê MIJDARA 2025an

    ROJEVA 15ê MIJDARA 2025an

    Ji 70 milyar budçeyê tenê sedî 5 ji bo bajarên Kurdistanê hat veqetandin

    Ji 70 milyar budçeyê tenê sedî 5 ji bo bajarên Kurdistanê hat veqetandin

    Cegerxwîn û Arjen Arî li Amedê hatin bîranîn

    Cegerxwîn û Arjen Arî li Amedê hatin bîranîn

    Saruhan Oluç: Rejîma qeyûman wê êdî bi dawî bibe

    Saruhan Oluç: Rejîma qeyûman wê êdî bi dawî bibe

  • JIN
  • ÇAND
  • ABORÎ
  • POLÎTÎKA
  • EKOLOJÎ
  • CIVAK
  • TENDURISTÎ
  • DARAZ
  • CÎHAN
  • FORUM
  • PODCAST
  • VÎDEO
  • WÊNE
  • HEMÛ NÛÇE
Encamek nîn e
View All Result
Ajansa Welat
Encamek nîn e
View All Result

88 sal in kurd di şopa Seyîd Riza de ne

Navenda Nûçeyan / AW

15 MIJDAR 2025 - 08:02
Kategorî: MANŞET, ROJANE
A A
Di ser darvekirina Seyîd Riza û 6 hevalên wî re 88 sal borîn. Lê gelê kurd her sal Seyîd Riza û hevalên wî bi bîr tînin û di şopa wî de dimeşin û soza bilindkirina têkoşîna wî didin.

Rêveberiya wê demê, ji bo ku Seyîd Rizayê 75 salî bikaribe darve bike temenê wî biçûk kir û ji bo ku bikaribe kurê wî yê biçûk darve bike, temenê kurê wî jî mezin kir. Wan daxwaza dawî ya Seyîd Riza bi cih neanî û ew li ber çavên kurê wî darve kirin.

Rayedarên dewletê 88 sal berê, di roja 15ê Mijdara 1937ê de pêşengê serhildana Dêrsimê Seyîd Riza û 6 hevalên wî, li Qada Erase ya Genim a Xarpêtê darve kirin. Rayedarên dewletê digotin dê bi kuştina Seyîd Riza, kurê wî Resik Huseyin û Husênê Demenanî, Hesen û Seyîd Husênê Qureyşanî, Elîyê Kalanî û Findik Axayê Yûsifanî, kurdan qir bikin. Lê 88 sal in kurd li qadan Seyîd Riza bibîr tînin. Kurd dê îro jî li gelek navend û qadan bi tevlêbûna nûnerên saziyên civakî û partiyên siyasî Seyîd Riza bibîr bînin.

Seyîd Riza yek ji çar kurên Seyîd Îbrahîmê serokê Eşîra Hesenan e. Di sala 1862an de li gundê Lîrtik a navçeya Pilorê ji dayîk dibe. Piştî mirina bavê xwe Seyîd Îbrahîm, li ser wesiyeta wî dikeve şûna bavê xwe. Di Şerê Cîhanê yê Yekem de eşîra Seyîd Îbrahîm dema ku di bin rêveberiya Seyîd Riza de ye li dijî rûsan alikariya osmaniyan dike. Li gel alikariya osmaniyan hinek daxwazên osmaniyan pêk neaniye. Di dema qirkirin û sirgûnkirina ermeniyan de ji bo radestkirina ermeniyên li herêma xwe li dijî osmaniyan disekine. Di heman demê de li dijî rayedarên tirk serokên Serhildana Qoçgiriyê diparêze. Piştî damezrandina Komara Tirk di 1923an de, ji ber ku bi giranî otonom û li derveyî kontrola Komara Tirk bû, Seyîd Riza û Herêma Dersimê ji bo hikûmeta tirk wekê hedef tê destnîşankirin. Piştî ku di sala 1934an de Zagona Bicihbûnê ku polîtîkayeke asîmîlasyonê bû û di sala 1935an de Qanûna Dersimê tê derxistin ku qanûneke destserkirina Dersimê bû, Seyîd Riza li dijî van yekan dest bi dijberiya desthilatdariya tirk dike. Qanûna Dersimê hatibû çêkirin ku herêma Dêrsimê were desteserkirin, bibe parêzgeh û bikeve bin kontrola leşkerî ya midûriyeta giştî ya çaremîn a komara Tirk. Piştê van hewldanên komara Tirk ji bo desteser kirin û têkbirina Dersimê Seyîd Riza naxwaze ku Dersim were dagirkirin û di cejna Newrozê ya adara sala 1937an de li dijî dewleta Tirk banga serhildanê dike.

Piştî serhildanê, rayedarên dewletê Seyîd Riza û 6 hevalên wî li Xarpêtê darve dikin. Rayedarên dewletê heta niha cihê gora Seyid Riza bi raya giştî û malbatê re parve nakin. Gor ji malbatê tê veşartin. Seyid Riza beriya ku bê darvekirin, ji rayedarên dewletê re got “Ev tiştên ku hûn dikin  eyb e, zulme, qetl e’’. Lê ev zilm û şerm îro jî didome.

Malbat dixwaze dewlet lêborîneke fermî ji malbatê û gelê Kurd bixwaze û ev lêborîn ji raya giştî re bê eşkerekirin. Malbat dixwaze arşîvên Dersimê bêne eşkerekirin û cihê gorên Seyîd Riza û yên din bêne eşkerekirin

Rayedarên dewletê ji bo Dêrsimê qala “Lêborînê” kirin. Lê hîna jî cîhê gora Seyid Riza û hevalên wî  aşkere nekirine.

Sala par di salvegera darvekirinê de, nûner û rêveberên DEM Partî, DAD, PSAKD, bi minasebeta komkujiya Dêrsimê û bîranîna Seyîd Riza û hevalên wî 40 şitilên daran çandin.

10 sal berê Hevserokê HDPê yê Xarpêtê Yunus Guneş diyar kiribû ku Tirkiyeyê di çarçoveya polîtîkayên yekkirinê de li dijî nasname, çandên cuda polîtîkaya înkar û îmha û asîmîlasyonê pêk aniye û wiha gotibû: “Di sala 1921ê de li Koçgiriyê, Palûyê, Agiriyê, Zîlanê, Dêrsimê, Mereşê, Çorumê, Sêwasê, Roboskî mirov qetilkirin. Di şexsê Seyîd Riza û hevalên wî de ji 50 hezar kesan zêdetir mirov qetilkirine.”

Etîket: Seyid Riza
FacebookTweet

Nûçeyên Din

Înîsiyatîfa Yekîtiyê: Divê tavilê cihê gora Seyîd Riza were eşkerkirin 

Înîsiyatîfa Yekîtiyê: Divê tavilê cihê gora Seyîd Riza were eşkerkirin 

15 MIJDAR 2025
Keskîn Bayindir: Ji Dêrsimê heta Cizîrê divê birînên Kurdan bên dermankirin

Keskîn Bayindir: Ji Dêrsimê heta Cizîrê divê birînên Kurdan bên dermankirin

15 MIJDAR 2025
Stranbêj Pinar Aydinlar hat desteserkirin

Stranbêj Pinar Aydinlar hat desteserkirin

13 KANÛN 2024

ÊN ZÊDE HATINE XWENDIN

  • Çend diyalog û heqîqeta taziyeyekê

    Çend diyalog û heqîqeta taziyeyekê

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Çîrokek ji Geliyê Zîlan: Delala Dînik

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • ROJEVA 01ê ÇILEYA 2025an

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Girtiyê nexweş ev 3 roj in di beşa lênêrîna awarte de ye

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • ‘Ragihandin di nav şer de têkoşîna zîhnî dike’

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Foza Yûsif: Yekîtiya demokratîk a Kurdan çêbibe wê ev sedsal bibe sedsala Kurdan

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Ocalan ji heyetê re got: Pêvajo di merhaleyeke krîtîk de ye divê bi hev re gav bên avêtin

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Keda 200 salî ya Hesinkarê Ermenî Xaço û hedatî

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Abdullah Ocalan Mafê Hêviyê anî rojeva Tirkiyeyê

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0
  • Zarokên Suryan fêrî suryanî dike

    0 shares
    Facebook 0 Tweet 0

ARŞÎV

  • MIJDAR 2025 (217)
  • COTMEH 2025 (512)
  • ÎLON 2025 (484)
  • TEBAX 2025 (467)
  • TÎRMEH 2025 (582)
  • HEZÎRAN 2025 (463)
  • GULAN 2025 (577)
  • NÎSAN 2025 (468)
  • ADAR 2025 (540)
  • SIBAT 2025 (514)
  • ÇILE 2025 (594)
  • KANÛN 2024 (628)
  • MIJDAR 2024 (94)

Ajansa Welat, bi nûçeyên taybet, dosya, lêkolîn, dîmen û deng civakê agahdar û ronî dike.

Bi şîara agahiyên rast û objektif weşanê esas digire, li ser şopa heqîqetê agahiyan belav dike.

Ajansa Welat bi nûçe û naverokên xwe dibe deng û rengê welat.

Xwediyê Îmtîyazê: Fahrettîn Kiliç

Berpirsiyarê Karên Nivîsan: Medya Bal

Navnîşan: Fırat Mahallesi, 553. Sokak, Tanlar Şehri Teras Evleri, B Blok,
Kat: 5 - No: 40, Kayapınar, Diyarbakır

Telefon: +90 (532) 519 37 73

E-mail: awelatnavend@gmail.com
Malper: www.ajansawelat.com
Twitter Youtube Instagram
  • Serrûpel
  • Têkilî
  • Derbarê Me De

© 2024 Ajansa Welat ● Yekemîn Ajansa xwerû Kurdî ● Hemû maf parastî ne

Encamek nîn e
View All Result
  • HEMÛ NÛÇE
  • ROJANE
  • JIN
  • ÇAND
  • ABORÎ
  • POLÎTÎKA
  • EKOLOJÎ
  • TENDURISTÎ
  • DARAZ
  • CÎHAN
  • FORUM
  • PODCAST
  • VÎDEO
  • WÊNE
  • KIRMANCKÎ

© 2024 Ajansa Welat ● Yekemîn Ajansa xwerû Kurdî ● Hemû maf parastî ne