Sazîyê ziwanê kurdkî, partî, dezgeyê kurdan bi wesîleya 15ê Gulane Roşanê Ziwanê Kurdkî deklerasyonêk aşkera kerd. Deklerasyon de dîyar ame kerdiş ke heme kurd dorûverê ziwanê kurdkî de, wa yewîya xo ya neteweyî awan bikerê.
Sazîyê ziwanê kurdkî, partî, dezgeyê kurdan bi wesîleya 15ê Gulane Roşanê Ziwanê kurdkî Parka Koşuyoluyî ya Rezanê Amedî de deklerasyonêk aşkera kerd. Endam û rayverê sazîyê ziwanê kurdkî, rêxistinê DBP’î û DEM Partî yê Amedî, temsîlkarê sazîyê sivîlî yê komelî û xeylê kes beşdarî beyanat bîyê. Metnê beyanatî bi lehçeye kurmancî û kirmanckî yê kurdkî ameyî wendiş. Metnê kurmancî Hemverfekê Heyetê Ziwan, Kultur û Hunerî yê DEM Partîye Heval Dilbahar û ya kirmanckî zî Hemsereka Komeleya Ziwan û Kulturanê Mezopotamyayî (MED-DER) Şukran Yakut wend.
Beyanat de pankartê “Statuyê Kurdkî, Perwerdeyê Bi Kurdkî” ame akerdiş.
‘Ziwanê kurdkî xeta ma ya tewro sûr o’
Beyanat wina yo:
“Neteweyê kurd neteweyêko tewr qedîm ê merdimîye yo. Ziwanê kurdkî zî erjêko tewr bingeyîn û esasî yê neteweyê kurd û pêroyê merdimîye yo.
Çi heyf ke bi seyan serran o seba çinhesibnayîşê neteweyê kurd, hewayêko hovane hewl ameye dayene ke sey zaf kultur û ziwananê bînan, kultur û ziwanê kurdkî zî orte ra bêro wedarnaye. La netîceyê têkoşînê neteweyê kurdî de nê hewldayîşê binkewtê. Ma vînenî ke herinda ey de, caardişî ke vera ziwanê kurdkî ameyî newekerdene; ziwanê kurdkî hema zî fermîyetî de nêyeno qebulkerdiş; rayîranê newekerdiş ê tewirêkê çinhesibnayîş, qedexekerdiş, dorpêçkerdiş û asîmîlasyono ziwanê kurdkî ser o bi hewayanê cîyayan dewam kenê, sermîyankerdişê ziwanê tirkî yo her cayê Kurdîstanî de û her cayê ke kurd tede ciwîyenê, hema amanc û waştiş o yo ke kurdî bêrê asîmîlekerdene û ziwanê kurdkî bihelîyo û demî reyde orte ra bêro wedaritene. No çî sûcêko merdimîye yo.
Bêguman ma kurdî bi tu hewayî destûr nêdanî ke no çî bêro ca. Cuyêka bêkurdî seba ma kurdan sey leşêko bêmezg, bêzerrî û bêcan o. Ziwanê ma çimeyê ma yo bingeyîn ê estbîyayîşi, nasname, can û cuya ma ya neteweyî, azad û demokratîke yo. Ziwanê ma çime û esasê yewbîyayîşê ma yê neteweyî yo, her hetan ra kilîtê azadîya ma yo. Ziwanê kurdkî xeta ma ya tewr sûre yo û cor de yo.
Rêzdar Abdullah OCALAN zî bi taybetî dîyar keno ke “Wayîrvejîyayîşê ziwan û kulturê xo, averberdişê înan lazimtîyêka merdimîye ya. Kesê ke nêeşkenê ziwanê xo rê wayîr vejîyê nêeşkenê tu çîyêkî rê wayîr vejîyê. Kesê ke nêeşkenê ziwanê xo rê wayîr vejîyê nêeşkenê merdimbîyayîşê xo rê zî wayîr vejîyê. Kesê ke ziwanê xo nêzanenê û ey aver nêbenê, nêmmerdim manenê. Tu ziwanê dayîke nêmusê, perwerdeyê ey nêvînê ti nêeşkenê raşt û weş bifikirîyê, ti nêeşkenê çîyêkî berhem bikerê; wina to ser yeno ke se ke mezgê to merdo. Meseleyê ziwanê dayîke qasê nan û awe muhîm o. Seba ke ziwan û kulturê ma ameyê qedexekerdiş, 50 serrî yo ma têkoşînêko gird danê. Wayîrvejîyayîşê ziwan û kulturê xo wezîfeyê heme kesan o.”
Vengdayîşê rêzdar Abdullah Ocalan o ‘Aştî û Komelo Demokratîkî’, serbestî û azadîya ziwanê kurdkî ser o munaqeşeyî zî xurt kerdî. Ma zî heta peynî nê vengdayîşê tarîxî reyde yî û ma vanî heqê neteweyê kurd ê ziwan, kultur, sîyasî, huqûqî û xorayaberî, babetê bazarî nîyê û ganî pêroyê astengî ke vernîya şuxulnayîşê nê heqan de ameyî ronayîş orte ra bêrê wedarnayene û ziwanê kurdkî bibo wayîrê statu û ziwanê perwerdeyî ke komelo azad, demokratîk û aştîyane bêro sazkerdene. Bêguman seba ke no çî bêro ca, ganî rêzdar Abdullah Ocalan eşkeno seba tetbîqkerdişê aştî û komelêko demokratîk serbest û azad hereket bikero û bixebitîyo. Seba ney zî ganî şert û mercê tewr musaîtî bêrê amadekerdiş û sere de ziwanê kurdkî, ganî nasname û pêroyê erj û heqê neteweyê kurd û statuyê kurdan ê xorayberî hetê sîyasî û hiqûqî ra bêrê naskerdene; qanûno bingeyîn û qanûnan de bêro garantîkerdiş. Ma weş zanê ke tecrîd o ke rêzdar Ocalan ser o yo, tecrîdê pêroyê erjanê neteweyê kurd ser o yo û bi taybetî tecrîd o ke ziwanê kurdkî ser o yo, rasterast têkildarê yewbînan ê.
Seba caardişê ney zî ma do têkoşînê xo yê seba pawîtene û averberdişê ziwanê kurdkî her wextî ra hîna zaf berz û hîra bikerê. Bi nê amancî ma sey pêroyê sazgehanê ziwanê kurdkî, partî, dezgeh, qad, temsîlakar û dorûveranê cîya yê kurdî û demokratîkî bi sloganî ‘Statuya Kurdkî, Perwerdeyê bi Kurdkî’ merheleyêka newa ya têkoşînê seba ziwanê kurdkî danê destpêkerdiş.
Na rastîye ser o; ma do bi munasebetê 15ê Gulane Roşanê Ziwanê Kurdkî, mabênê 4ê gulane heta 1ê hezîrane, heme cayanê Kurdîstan û Tirkîya de; têkoşîn, xebate, bername û çalakîyanê cîya cîyayan komel de organîze bikerê. Ma Heme qeza, dewe, taxe, kuçe û keyeyan de; mîyanê ciwan, gedeyî, unîversîte, esnaf û pêroyê qadan de vila bikerî. Rayîrşîyayîş, beyanatê girseyî, xebatê vilawek, pankart û bîlbordê kurdkî; kombîyayîşê ziwanê kurdkî yê miyanê şar û pêroyê sazgehan, form, kursîyê şarî, konê ziwanê kurdkî, musnayîşê elfabeya kurdkî, bernameyê wendişê şîîran, vatişê estanekan û dengbêjî; tîyatro, pêşangeyê kitaban ê kurdkî, panel, sempozyum, komxebate, konferans, şayî, konser, munaqeşa, vengdayîş û silaynayîş, xebatê cîya cîyayî yê qada dîjîtal ser o, bernameyê binê banê îdareyê herêmî/şaredarîyan, bernameyê Meclîs de, xebatê dîplomatîk û ûsn. plansazîyêka mirdîya xo dekerda amade kerdê.
Bi taybetî, ma do têkoşînê seba caardişê waştişê statuya kurdkî, perwerdeyê bi kurdkî, hewanayîşê pêroyê astengîyanê qanûnî û ciwîyayîşî ke vernîya kurdkî de yê, serbestî û azadîya kurdkî ya her cayê komel û cuye de, açarnayîşê pêroyê nameyê ca û çîyanê kurdkî yê ke kerdê tirkî, her ca de vila bikerê. Reyna ma do pêroyê Kurdîstan û pêroyê cayanê ke kurdî tede ciwîyenê, fehmê sazkerdiş, rêxistinkerdiş û musnayîşê ziwanê kurdkî vila bikerî.
Bi nê amanc, vîr û bawerî, ma vengê xo resnenê pêroyê tevger, partî, sazgeh û derûdorê azadîwaz, aştîpawitox, demokrat û merdimîyeperwer; bi taybetî zî vengê xo resnenê cinîyan, ciwanan, sîyasetmedaran, roşnvîran û pêroyê kurdê ke Kurdîstan û pêroyê cayanê dinya de ciwîyenê: Bêrê ma kurdî, derûdorê ziwanê kurdkî de, yewbîyayîşê xo yê neteweyî awan bikerî; her rojî bikerî roje û roşanê ziwanê kurdkî; her dem û her ca têkoşînê pawîtiş û averberdişê ziwanê kurdkî hîna berz û hîra bikerî, ziwanê kurdkî heme qadanê komelî û ciwîyayîşî de bikerî wayîrê statu, bikerî ziwanê perwerde, têkoşîn, xebate, têkilî û cuye; her keye, dewe, kuçe, taxe, wargeh û cugehî de bikerî dibistan û unîversîteyêka kurdkî, bikerî kurdkîgehêk.
Nê hîs û fikran reyde, 15ê Gulane Roşanê Ziwanê Kurdkî nîka ra sere de kedkar, pawîtox û têkoşeranê ziwanê kurdkî, ma pêroyê kurdan û pêroyê kesanê ke merdimîye pawenê, înan rê pîroz bo!
Biciwîyo Ziwanê Kurdkî!
Her Dem Kurdkî Her Ca Kurdkî!
Kurdkî Yewîye Azadî!
Seba Kurdkî Her Dem û Her Ca de Têkoşîn û Xebate!”
Nameyê sazîyê ke metnê beyanatî îmze kerdê wina yê:
“MED-DER, KURDÎGEH, ANKA-DER, BOTAN-DER, MEDYA-DER, ARSÎSA-DER, BIRCA-BELEK, AVESTA-DER, ARÎ-DER, MEDÎA-DER, CÛDÎ-DER, FERAT-DER, Enstîtuya Kurdî ya Amedê, Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, Kovara Destar, DEM PARTÎ, DBP, TJA, Dayikên Aştiyê, Meclisa Ciwanan a DEM Partiyê, OHD, Platforma Ked û Demokrasiyê ya Amedê, MEBYA-DER, MED TUHAD-FED, DFG, MKG, Komeleya Wêjekarên Kurd, NÇM, Komeleya Çand û Hunerê ya Dîcleyê, Komeleya Çand û Hunerê ya Mezopotamyayê, Komeleya Çand û Hunerê ya Rengîn, Sanatolia, Komeleya Aryen, Navenda Çand û Hunerê ya Biharê, Komeleya Akademiya Sînemayê ya Rojhilata Navîn, Ma Mûsîc, Şanoya Bajêr a Amedê, KASED, SOZ-DER, PENA KURD, YEWKURD, Kongreya Îslama Demokratîk, Komeleya Elewiyên Demokratîk.”
