Hemverfekê Komela DAD’î yê Şubeyê Gimgimî Elî Asker Bingolî derheqê rol û mîsyon û xebatanê komele de qisey kerd û dîyar kerd ke no proses tewr zaf elewîyan eleqedar keno û wina vat: “Nê prosesî de ganî tewr zaf elewî cayê xo tede virazê. Dinya teze yena viraştene. Na viraştene de elewî ke ganî cayê xo bigîrê, qiseyanê xo bikerê.”
Komela Demokratîke ya Elewîyan (DAD) ke bi serran o xebatanê xo şaristananê bînan de kena, nika hewl dana ke qezaya Mûşî Gimgim de şubeyêk akera. Komela DAD seba ke raştîya Raya Heqî, îtîqat û îmanê elewîyan vera asîmîlasyonî bipawa, xebatanê xo kena. Hemverfekê Komela DAD’î yê Şubeyê Gimgimî Elî Asker Bingolî derheqê xebatanê xo de, rol û mîsyonê komele de û amancê nê xebatan ajansê ma rê qisey kerd.
‘Serranê di hezarî ra pey elewîtîya Kurdî vejîya orte’
Elî Eskerî destpêkê qiseykerdişê xo de bale anceno rewşa elewîtî ya verêne û nikayîne ser o û wina vano: “Elewitî tarîxî ra heta nika hebê destê dewletan de hebê destê hakîm dînan de binê zordarî de bîye. Heta nika înkarî bîye zordarî bîye. 1950î ra pey hem dinya hem tirkaya ke bedilîyaye, Rojhelato Mîyanên bedilîya elewitî vejîya orte. Xo kerd orte û va ke ez kî est a. 50î ra tepîya şîyê şaristanan, keyeyê xo bar kerd şîyê welatanê bînan. Tîya ra pey hem vejîya orte hem zî hêdî hêdî rayîrê xo zî vîndî kerd. 50î ra tepîya belkî hezar çeşît elewîtî vejîya orte, bîye parçe parçe. Serranê di hezarî ra pey elewîtîya Kurdî, elewîtîya Mezopotamya xo kerd orte.”
Vera Asîmîlasyonî Raya Heqî
Elî Eskerî dîyar kerd ke komela înan bi serran o seba pawitişê erjanê elewîtî û vera asîmîlasyonî xebatanê xo kena û wina domneno: “Ma vera asîmîlasyonî xo rê Raya Heq ke esas girewt û xebatê xo kerdî. Nêzdîyê 13-14 serrî yo ma Komela Demokratîke ya Elewîyan viraşta. A roje ra heta nika ma xebatanê DAD’î kenîme. Nika DAD cayê ke elewî tede est ê, uca de şubeyî akerdê. Merkezê ma yo pêroyî Dêrsim der o. Nika Mersîn, Îzmîr, Stenbol, Adana, Semsûr, Meletî de şubeyî ma est ê. Ma va ke Gimgim de zî şubeyêk akerê. Nêzdîyê 6-7 aşmî yo ke ma Gimgim de yê. Ma hema tam nêakerda. Ma muracatê Maseyê Komelan kerdo ke Gimgim de şubeyê DAD’î akenîme.
‘Îtîqatê xo îqrarê xo rê wayîr vejîyê’
Elî Esker Gimgim de akerdişê şubeya DAD o û muhîmîya Gimgimî ser o vindeno û wina vano: “Nika Gimgim de zaf kemaneyê ma est ê. Ma ewil vanîme ke xo rê, zîyar, dîyar, cem, cematê xo rê wayîr vejîyê; înanc û îmanê xo îtîqatê xo îqrarê xo teze bikerê. Ma şonê mîletî de qisey kenîme, ma vanîme bêrê tîya de Komela Demokratîke ya Elewîyan est a. Ma nê fikrî benîme mîletî rê. Ma dewan de gêrenê. Ma şonê zîyar û dîyaran, ocax û pîranê xo, rayberanê xo zîyaret kenîme û înan ra rizalix gênîme. Yanî ma vanê ma kî tîya de estîme, bêrê DAD de xebatanê xo bikerê.”
Seba elewitî taybetîya DAD’î
Elî Esker îfade keno ke DAD heta ewro tim raya heqî ra şîyo û xo vera asîmîlasyonî pawito û wina vano: “Nika ma vanê ke vera asîmîlasyonî heta nika zaf komelî vejîyayê orte. Çend ke elewîtî rê elewîyan rê xebat kerda zî dima ra ê bi xo asîmîle bîyê, şîyê. Rêya heqî ra nêşonê, Riza şêrî ra dûrî yê. Ancîna zereyê Îslamî de kenê têmîyan. Ma vanê ke bêrê xo rê wayîr vejîyê, zîyar, dîyaranê xo rê wayîr vejîyê, cem, cematê xo rê, qomê xo rê wayîr vejîyê. Xebatê ma, vatene ma wina ya.”
Prosesî de rolê elewîyan
Elî Esker tewr peyên bale anceno proseso nikayîn ke seba aştî ameyo destpêkerdene û rolê elewîyan ser o zî wina vano: “Ma Gimgim de wazenê ke nê prosesê Aştî û Komelê Demokratîkî de, elewî, tirkî, çend qamî est ê, ma bêrê pîya komelêko teze virazê. No zaf muhîm o. Nê prosesî de ganî tewr zaf elewî cayê xo tede virazê. Dinya teze yena viraştene. Na viraştene de elewî ke cayê xo bigîrê, qiseyanê xo bikerê û peyê qiseyanê xo de vinderê.”
