Amed – Li gorî TURK-ÎŞê sinorê birçîbûnê di meha Mijdarê de bû 29 hezar û 828 TL, sinora xizaniyê jî bû 97 hezar û 159 TL. Li gorî daneyan gelên li Tirkiye û bakurê Kurdistanê ji sedî 80 dibin sinorê xizaniyê de dijîn. Gel her sal zêdetir xizan dibe.
Li Tirkiyeyê mûçeya kêmtirîn 22 hezar 104 TLye. Sinorê birçîbûnê jî 29 hezar û 828 TLye. Mûçeya hêrî kêm ji sedî 18 di bin sinorê birçîbûnê de ye. Cudahiya di navbera mûçeya herî kêm û sinorê birçîbûnê di meha Mijdarê de bû 7 hezar û 724 TL. Ji bo zêdebûna enflasyonê gel nikarê xwarin û vexwarinê baş bikire. Gelên di bin sinorê xizaniyê de dijîn neçar dimînin û tiştên herî erzan dikerin. Xizanî dibe sedema xirabûna tenduristiyê jî.
Sinorê birçîbûnê 29 hezar û 828 TL ye
TURK-ÎŞ her meh ji bo rewşa xizaniyê analîz bike, hejmara sinorê birçubûne û xizaniyê aşkere dike. Li gorî daneyên TURK-ÎŞê meh bi meh gelên li bakurê Kurdistanê û Tirkiyeyê di nava xizaniyê de dijîn. Bi milyonan malbat nikarin debara xwe bikin. Di meha Mijdarê de sinorê birçibûnê ji bo malbateke ji 4 kesan pêk tê 29 hezar 828 TL bû. 29 hezar û 828 TL tenê ji bo pêdiviyên xwarin û vexwarinê ne. Tirkiye bi van mûçeyan dixwaze hemwelatiyên xwe bi birçîbûnê terbiye bike.
4 kes bixebitin jî nagihijin sinorê xizaniyê
Sinorê xizaniyê di meha Mijdarê de bû 97 hezarr û 159 TL. Lêçûna mehekê ya kesekî bi tenê dijî 38 hezar û 752 TL ye. Mûçeya herî kêm ji sedî 76,2 di bin sinorê xizaniyê de ye. Di nava malekê de 4 kes bixebitin û mûçeya herî kêm bistînin jî nagihin sinorê xizaniyê.
Sinorê xizaniyê di sala 2025an de bû 97 hezar û 159 TL
Li Tirkiyeyê ji sedî 46,7 xebatkar bi mûçeyê kêmtirîn û di bin mûçeyê kêmtirîn de dixebitin. Ev hejmar di nava jinan de ji sedî 60,1 e. Rûye veşartî ya emperyalîzmê kedxwariya jinan e. Jin wekî mêran li her qadê heman kedê bidin jî bi qasî mêran meaşî nastînin. Ji sedî 60,1 kedkarên jin mûçeya kêmtirîn û di bin wê de distînin. Ev hejmar diyar dike ku jin li gorî mêran zêdetir di nava xizaniyê de dijîn. Îro li Tirkiyeyê 17 milyon 821 kes nikarin pêdiviyên xwe yên bingehîn bicihbînin. Ji her 10 mirovan 2 mirov xizan in. Her ku diçe xizanî zêde dibe. Di sala 2014an de sinorê xizaniyê 6 hezar û 665 TL bû, di sala 2025an de ev bû 97 hezar û 159 TL.
Sedema birçîbûnê şer e
Her ku diçe li Tirkiyeyê her tişt biha dibe. Di van rojan de li Komîsyona Plan û Budçeyê ya Meclisa Tirkiyeyê hevdîtin pêk tên. Ji bo budçeya Wezareta Parastinê ya Tirkiyeyê di sala 2025an de 623 milyar û 899 milyon û 190 hezar TL hat pêşdîtin. Di sala 2026an de jî bû 746 milyar û 44 milyon û 81 hezar TL. Her çiqas di sala 2025an de pêvajoya Aştî û Civaka Demokratîk tê nîqaşkirin jî budçeya şer dîsa zêde bû. Serokkomar Recep Tayîp Erdogan di sala 2019an de li ser qeyrana aboriyê gotibû ku “hûn bihayê guleyekê dizanin?” ev gotina wî asta qeyrana aborî nîşan dida û bi hinceta şer heye qeyrana aborî rewa dikir.
